7.3.5. Kolonların Kirişlerden Daha Güçlü Olması Koşulu
...
Kolonların kirişlerden daha güçlü olması koşulları (Güçlü kolon)
Kolonların taşıma gücü momentlerinin toplamı , o düğüm noktasına birleşen kirişlerin kolon yüzündeki kesitlerindeki taşıma gücü momentleri toplamından en az %20 daha büyük olacaktır (Şekil 7.4):momentlerinden depremin her iki yönü içinde %20 daha fazla olduğuna bakılır (Denklem 7.3)
(Mra + Mrü ) ≥ 1.2(Mri + Mrj) (7.3)
...
Bununla birlikte, Denklem 7.3.5.2 – Denk.(7.3), her bir deprem doğrultusunda ve depremin her iki yönü için elverişsiz sonuç verecek şekilde ayrı ayrı uygulanacaktır (Şekil 7.4). Kolon taşıma gücü momentlerinin hesabında, depremin yönü ile uyumlu olarak bu momentleri en küçük yapan Nd eksenel kuvvetleri gözönüne alınacaktır.
7.3.5.3 – Denk.(7.3)’ün uygulanmasına ilişkin özel durumlar aşağıda (a), (b) ve (c)’de belirtilmiştir:
(a) 'ün sağlanıp sağlanmadığı, aşağıdaki koşullar için muaf bırakılmıştır:
Düğüm noktasına birleşen kolonların her ikisinde de Nd ≤ 0.10
...
Ac fck
...
sağlanırsa
Tek katlı binalarda ve çok katlı binaların kolonları üst kata devam etmeyen düğüm noktalarında
...
...
Kirişlerin saplandığı perdenin zayıf doğrultuda kolon gibi çalışması durumunda
...
Denklem 7.3 )’ün sağlanıp sağlanmadığına bakılmayacaktır.
...
7.3.6. Kolonların Kirişlerden Daha Güçlü Olması Koşulunun Bazı Kolonlarda Sağlanamaması Durumu
7.3.6.1 – Sadece çerçevelerden veya perde ve çerçevelerin birleşiminden oluşan taşıyıcı sistemlerde, gözönüne alınan deprem doğrultusunda binanın herhangi bir i’inci katında, sağlandığında veya muaf koşulları oluştuğunda kolon kirişlerden güçlü olduğu kabul edilir.
Kolonların kirişlerden daha güçlü olmaması durumu (Zayıf kolon)
(Denklem 7.3)'ün sağlanmadığı ve muaf koşullarının oluşmadığı durumlarda kolonlar kirişlerden zayıf olduğu kabul edilir.
Zayıf kolonlar için aşağıdaki adımlar uygulanır:
Denk.(7.4)'ün geçerliliğine bakılır. Denk.(7.4)’ün sağlanması koşulu ile, ilgili katın alt ve/veya üstündeki bazı düğüm noktalarında Denk.(7.3)’ün sağlanamamış olmasına izin verilebilir.
αi =i Vis /V ik ≥ 0.70 (7.4)Nd ≤
0.
...
70 ≤ αi ≤
...
1.
...
0 aralığında, Denk. (7.3)’ün hem alttaki, hem de üstteki düğüm noktalarında sağlandığı kolonlara etkiyen eğilme momentleri ve kesme kuvvetleri (1/ αi ) oranı ile çarpılarak
...
attırılır.
Herhangi bir katta Denk.(7.4)’ün
...
sağlamazsa, süneklik düzeyi çerçeve kabul edilebildiği durumlarda yapı süneklik düzeyi sınırlı çerçeve olarak gözönüne
...
alınmalıdır veya süneklik düzeyi sınırlı çerçevelerin, süneklik düzeyi yüksek perdelerle bir arada süneklik düzeyi karma sistemler
...
kullanılabilir veya sistem rijitliği yeterince arttırılarak güçlü kolon koşulları sağlanmalıdır.
...
Simgeler
Mra = Kolonun veya perdenin serbest yüksekliğinin alt ucunda fcd ve fyd’ ye göre hesaplanan taşıma gücü momenti
Mrü = Kolonun veya perdenin serbest yüksekliğinin üst ucunda fcd ve fyd’ ye göre hesaplanan taşıma gücü momenti
Mri = Kirişin sol ucu i’ deki kolon veya perde yüzünde fcd ve fyd’ye göre hesaplanan pozitif veya negatif taşıma gücü momenti
Mrj = Kirişin sağ ucu j’ deki kolon veya perde yüzünde fcd ve fyd’ye göre hesaplanan negatif veya pozitif taşıma gücü momenti,
Nd = Yük katsayıları ile çarpılmış düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında hesaplanan eksenel kuvveti.
Ac = Kolonun en kesit alanı
fck = Betonun karakteristik basınç dayanımı
Vik = Binanın i’incikatındaki tüm kolonlarda göz önüne alınan deprem doğrultusunda hesaplanan kesme kuvvetlerinin toplamı
Vis = Binanın i’inci katında, (Mra+Mrü) ≥ 1.2( Mri + Mrj)’ ün hem alttaki hem de üstteki düğüm noktalarında sağlandığı kolonlarda, göz önüne alınan deprem doğrultusunda hesaplanan kesme kuvvetlerinin toplamı. Nd ≤ 0.10 A fck koşulunu sağlayan kolonların uçlarında, Denk. (7.3) sağlanmasa bile, bu kolonlar da Vis ’nin hesabında gözönüne alınmaz.