...
Kolonlarda eksenel kuvvet ve iki eksenli eğilme etkileşiminin olmasından ötürü kapasite oranı bu etkileşim eğrileri kullanılarak hesaplanır. Aşağıdaki resimde tipik bir kolon etkileşim eğrisi gösterilmiştir. Bu etkileşim grafiği yukarıda anlatılan ve her bir eksenel kuvvet seviyesinde hesaplanan moment eğrilik ilişkisindeki kesit taşıma gücü ile elde edilir. Bu grafik üzerinde yük kombinasyonlarından gelen eksenel kuvvet ve iki eksenli eğilme momenti değerleri K noktası ile gösterilmiştir. Daha sonra O başlangıç noktasından K noktasına bir doğru çizilir ve kapasite eğrisine kadar bu doğru uzatılır. Söz konusu doğrunun kapasite eğrisini kestiği nokta D ile gösterilmiştir. Kapasite oranı bu OK uzunluğunun OD uzunluğunun OK uzunluğuna oranı olarak belirlenir.
Bu durumda kolonlarda kapasite oranı = OK / OD / OK
...
Yukarıda anlatıldığı üzere her bir eksenel kuvvet ve iki eksenli moment değerlerinde kapasite oranı farklı değerler alabilmektedir. Aşağıdaki resimde betonarme bir kolon da M2 ve M3 eksenleri için hesaplanan etkileşim eğrileri gösterilmiştir. Ancak kolon tasarımı yapılırken kullanılan etkileşim eğrisi üç boyutlu olarak hesaplanmaktadır.
...
Kapasite oranları yalnızca tek bir etki (eksenel kuvvet veya moment) gözönüne alınarak hesaplanmadığı için kapasite oranlarında farklılık oluşabilir. Örneğin aşağıdaki şekilde gösterilen etkileşim eğrisinde mavi renk ile gösterilen kapasite çizgisi Eksenel Kuvvet ağırlıklı, kırmızı ile gösterilen çizgi de moment etkisi ağırlıklı olarak hesaplansın. Mavi çizgi ile gösterilen durumda tasarım oranı ODOKE/OKODE olacaktır. Kırmızı çizgi ile gösterilen durumda için de oranı ODOKM/OKODM olacaktır. Bu durumda ODOKE/OKODE > ODOKM/OKODM olarak bulunur. Mavi çizginin yükleme durumunda eksenel kuvvet kırmızıya göre daha büyük olmasına rağmen, mavi çizginin tasarım oranı kırmızı çizginin tasarım oranından daha küçüktür. Bu durumda yalnızca eksenel kuvvet etkisi ve eksenel kapasite gözönüne alınarak yapılan bir tasarım oranı doğru davranışı vermemiş olur.
...
Sonraki Konu