...
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize M_n=M_p=F_yW_%7Bpx%7D \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; & (9.2) \\ M_n=M_p-(M_p-0.7F_yW_%7Bex%7D) \left(\frac%7B\lambda_r-\lambda_%7Bpf%7D%7D%7B\lambda_%7Brf%7D-\lambda_%7Bpf%7D%7D \right) \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; & (9.9) \\ M_n=\frac%7B0.9Ek_cW_%7Bex%7D%7D%7B\lambda_%7Br%7D%5e2%7D \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; & (9.10) $$ |
|---|
|
Karakteristik Basınç Kuvveti Dayanımı
...
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \frac %7BL_c%7D%7Bi%7D \leq 4.71 \sqrt %7B \frac%7BE%7D%7BF_y%7D%7D $$ |
|---|
|
(veya
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \frac %7BF_y%7D%7BF_e%7D \leq 2.25 $$ |
|---|
|
) için
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize F_%7Bcr%7D=\left [ 0.658%5e%7B \frac %7BF_y%7D%7BF_e%7D%7D \right ] F_y \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; (8.2) $$ |
|---|
|
...
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \lambda \leq \lambda_r \sqrt %7B \frac %7BF_y%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D%7D $$ |
|---|
|
için | Mathinline |
|---|
| body | $$ \normalsize & \quad \text%7Biçin%7D & \qquad b_e=b & \; qquad \; qquad \; qquad \; qquad \; qquad \; qquad \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; (8.24a) $$ |
|---|
|
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \lambda > \lambda_r \sqrt %7B \frac %7BF_y%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D%7D $$ |
|---|
|
için | Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize b_e=b \left (1-c_1 \sqrt \frac%7BF_%7Bel%7D%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D \right ) \sqrt \frac%7BF_%7Bel%7D%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; (8.24b) $$ |
|---|
|
Buradaki terimler aşağıda açıklanmıştır.
...
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize F_%7Bel%7D = \left ( c_2 \frac %7B \lambda_r %7D%7B \lambda %7D \right )F_%7By%7D \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; (8.25) $$ |
|---|
|
Örnek 1:
HE 450 B enkesitli L = 4.0 m boyundaki elemanın karakteristik eksenel basınç kuvveti dayanımı ve elemanın tasarım basınç kuvveti dayanımının bulunması;
Ag = 21798.76 mm2
iyy = 73.329 mm
Fy = 355 N/mm2
K = 2
Yerel burkulma sınır durumu başlık parçası;
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \lambda=\frac%7Bb%7D%7Bt%7D=\frac%7Bb_f%7D%7B2t_f%7D=\frac%7B300%7D%7B2 \times 26%7D=5.77\leq \lambda_r=0.56\sqrt%7B\frac%7BE%7D%7BF_y%7D%7D=0.56\sqrt%7B\frac%7B200000%7D%7B355%7D%7D=13.29 $$ |
|---|
|
Yerel burkulma sınır durumu gövde parçası;
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \lambda=\frac%7Bh%7D%7Bt_w%7D=\frac%7B344%7D%7B14%7D=24.57\leq \lambda_r=1.49\sqrt%7B\frac%7BE%7D%7BF_y%7D%7D=1.49\sqrt%7B\frac%7B200000%7D%7B355%7D%7D=35.28 $$ |
|---|
|
Tablo 5.1A ‘da verilen λf sınır değerlerini aşmadığından narin olmayan enkesit olarak değerlendirilir.
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize L_%7Bcy%7D=K_y \times L_y=2 \times 4000=8000mm \; \; \; \; \; \frac %7BL_%7Bcy%7D%7D%7Bi_y%7D=\frac %7B8000%7D%7B73.30%7D=109.097 \leq200 \; \; \; \; \; F_e=\frac%7B\pi%5e2E%7D%7B\left( \frac %7BL_%7Bcy%7D%7D%7Bi_y%7D \right )%5e2%7D=\frac%7B \pi%5e2 200000%7D%7B109.097%5e2%7D=165.845 N/mm%5e2 $$ |
|---|
|
Yönetmelik 8.2 uyarınca,| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize 109.097\leq 4.71\sqrt%7B\frac%7BE%7D%7BF_y%7D%7D=111.795 \; \; \; \; \; F_%7Bcr%7D=\left [0.658%5e\frac%7BF_y%7D%7BF_e%7D \right]F_y=\left [0.658%5e\frac%7B355%7D%7B165.845%7D \right ]355=144.921 N/mm%5e2 $$ |
|---|
|
Karakteristik basınç kuvveti dayanımı,
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize P_n=F_%7Bcr%7DA_g=144.921 \times21798.76 \times 10%5e%7B-3%7D = 3159.09 kN $$ |
|---|
|
YDKT tasarım kuvveti,
| Mathinline |
|---|
| body | $$ \normalsize P_d= \phi P_n=0.90 \times 3159.09 = 2843.181 kN $$ |
|---|
|
Örnek 2:
Yapma enkesitli L = 4.0 m boyundaki elemanın karakteristik eksenel basınç kuvveti dayanımı ve elemanın tasarım basınç kuvveti dayanımının bulunması;
Ag = 9440 mm2
iyy = 69.057 mm
Fy = 355 N/mm2
K = 2
Yerel burkulma sınır durumu başlık parçası;
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \lambda=\frac%7Bb%7D%7Bt%7D=\frac%7Bb_f%7D%7B2t_f%7D=\frac%7B300%7D%7B2 \times 10%7D=15\geq \lambda_r=0.56\sqrt%7B\frac%7BE%7D%7BF_y%7D%7D=0.56\sqrt%7B\frac%7B200000%7D%7B355%7D%7D=13.29 $$ |
|---|
|
Yerel burkulma sınır durumu gövde parçası;
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \lambda=\frac%7Bh%7D%7Bt_w%7D=\frac%7B344%7D%7B8%7D=43\geq \lambda_r=1.49\sqrt%7B\frac%7BE%7D%7BF_y%7D%7D=1.49\sqrt%7B\frac%7B200000%7D%7B355%7D%7D=35.28 $$ |
|---|
|
Tablo 5.1A ‘da verilen λf sınır değerlerini aştığından narin enkesit olarak değerlendirilir.
Narin enkesitlerin eksenel basınç dayanımını bulmak için Yönetmelik 8.5 ‘te açıklanan karakteristik basınç kuvvetinin bulunması,
8.5 Narin Enkesitli Basınç Elemanları
Eksenel basınç kuvveti altında, Tablo 5.1A’ya göre narin enkesit parçalarına sahip basınç elemanlarında karakteristik basınç kuvveti dayanımı, Pn, aşağıda verilen esaslar doğrultsunda Denk.(8.23) ile belirlenecektir.
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize P_%7Bn%7D = F_%7Bcr%7D A_e qquad \qquad (8.24a) \\ \lambda > \lambda_r \sqrt %7B \frac %7BF_y%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D%7D & \quad \text%7Biçin%7D & \qquad b_e=b \left (1-c_1 \sqrt \frac%7BF_%7Bel%7D%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D \right ) \sqrt \frac%7BF_%7Bel%7D%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D & \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad (8.24b) $$ |
|---|
|
Buradaki terimler aşağıda açıklanmıştır.
Ae : Enkesit parçalarının azaltılmış etkin genişliği ile hesaplanan etkin alanların toplamı.
b : Enkesit parçasının genişliği (T-enkesitlerde d, gövde elemanlarında h).
c1, c2 : Tablo 8.2 de verilen etkin genişlik hata düzeltme katsayısı.
λ : Bölüm 5.4.1 de tanımlanan enkesit parçası genişlik/kalınlık oranı.
λr : Tablo 5.1A da verilen enkesit parçası parçası genişlik/kalınlık oranı sınır değeri.
Fy : Yapısal çelik karakteristik akma gerilmesi.
Fel : Denk.(8.25) ile hesaplanan yerel elastik burkulma gerilmesi.
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize F_%7Bel%7D = \left ( c_2 \frac %7B \lambda_r %7D%7B \lambda %7D \right )F_%7By%7D \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; (8.23) $$ (8.25) $$ |
|---|
|
Örnek 1:
HE 450 B enkesitli L = 4.0 m boyundaki elemanın karakteristik eksenel basınç kuvveti dayanımı ve elemanın tasarım basınç kuvveti dayanımının bulunması;
Ag = 21798.76 mm2
iyy = 73.329 mm
Fy = 355 N/mm2
K = 2
Yerel burkulma sınır durumu başlık parçası;
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \lambda=\frac%7Bb%7D%7Bt%7D=\frac%7Bb_f%7D%7B2t_f%7D=\frac%7B300%7D%7B2 \times 26%7D=5.77\leq \lambda_r=0.56\sqrt%7B\frac%7BE%7D%7BF_y%7D%7D=0.56\sqrt%7B\frac%7B200000%7D%7B355%7D%7D=13.29 $$ |
|---|
|
Yerel burkulma sınır durumu gövde parçası;
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \lambda=\frac%7Bh%7D%7Bt_w%7D=\frac%7B344%7D%7B14%7D=24.57\leq \lambda_r=1.49\sqrt%7B\frac%7BE%7D%7BF_y%7D%7D=1.49\sqrt%7B\frac%7B200000%7D%7B355%7D%7D=35.28 $$ |
|---|
|
Tablo 5.1A ‘da verilen λf sınır değerlerini aşmadığından narin olmayan enkesit olarak değerlendirilir.
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize |
|---|
|
...
| L_%7Bcy%7D=K_y \times L_y=2 \times 4000=8000mm \; \; \; \; \; \frac %7BL_%7Bcy%7D%7D%7Bi_y%7D=\frac %7B8000%7D%7B73.30%7D=109.097 \leq200 \; \; \; \; \; F_e=\ |
|
...
...
...
| left( \frac %7BL_%7Bcy%7D%7D%7Bi_y%7D \right )%5e2%7D=\frac%7B \pi%5e2 200000%7D%7B109.097%5e2%7D=165.845 N/mm%5e2 $$ |
|
Yönetmelik 8.2 uyarınca,| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize 109.097\leq 4.71\sqrt%7B\frac%7BE%7D%7BF_y%7D%7D=111.795 \; \; \; \; \; |
|---|
|
...
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \lambda > \lambda_r \sqrt %7B \frac %7BF_y%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D%7D $$ |
|---|
|
...
| F_%7Bcr%7D=\left [0.658%5e\frac%7BF_y%7D%7BF_e%7D \right]F_y=\left [0.658%5e\frac%7B355%7D%7B165.845%7D \right ]355=144.921 N/mm%5e2 $$ |
|
Karakteristik basınç kuvveti dayanımı,
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize P_n=F_%7Bcr%7DA_g=144.921 \times21798.76 \times 10%5e%7B-3%7D = 3159.09 kN $$ |
|---|
|
YDKT tasarım kuvveti,
| Mathinline |
|---|
| body | $$ \normalsize P_d= \phi P_n=0.90 \times 3159.09 = 2843.181 kN $$ |
|---|
|
Örnek 2:
Yapma enkesitli L = 4.0 m boyundaki elemanın karakteristik eksenel basınç kuvveti dayanımı ve elemanın tasarım basınç kuvveti dayanımının bulunması;
Ag = 9440 mm2
iyy = 69.057 mm
Fy = 355 N/mm2
K = 2
Yerel burkulma sınır durumu başlık parçası;
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \lambda=\frac%7Bb%7D%7Bt%7D=\frac%7Bb_f%7D%7B2t_f%7D=\frac%7B300%7D%7B2 \times 10%7D=15\geq \lambda_r=0.56\sqrt%7B\frac%7BE%7D%7BF_y%7D%7D=0.56\sqrt%7B\frac%7B200000%7D%7B355%7D%7D=13.29 $$ |
|---|
|
Yerel burkulma sınır durumu gövde parçası;
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize \lambda=\frac%7Bh%7D%7Bt_w%7D=\frac%7B344%7D%7B8%7D=43\geq \lambda_r=1.49\sqrt%7B\frac%7BE%7D%7BF_y%7D%7D=1.49\sqrt%7B\frac%7B200000%7D%7B355%7D%7D=35.28 $$ |
|---|
|
Tablo 5.1A ‘da verilen λf sınır değerlerini aştığından narin enkesit olarak değerlendirilir.
Narin enkesitlerin eksenel basınç dayanımını bulmak için Yönetmelik 8.5 ‘te açıklanan karakteristik basınç kuvvetinin bulunması,
8.5 Narin Enkesitli Basınç Elemanları
Eksenel basınç kuvveti altında, Tablo 5.1A’ya göre narin enkesit parçalarına sahip basınç elemanlarında karakteristik basınç kuvveti dayanımı, Pn, aşağıda verilen esaslar doğrultsunda Denk.(8.23) ile belirlenecektir.
| Mathinline |
|---|
| body | --uriencoded--$$ \normalsize bP_%7Bn%7D = F_%7Bcr%7D A_e =b \left (1-c_1 \sqrt \frac%7BF_%7Bel%7D%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D \right ) \sqrt \frac%7BF_%7Bel%7D%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; \; & \qquad \; & \qquad \; & \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad (8.23) \\ \lambda \leq \lambda_r \sqrt %7B \frac %7BF_y%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D%7D & \quad \text%7Biçin%7D & \qquad b_e=b & \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad (8.24a) \\ \lambda > \lambda_r \sqrt %7B \frac %7BF_y%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D%7D & \quad \text%7Biçin%7D & \qquad b_e=b \left (1-c_1 \sqrt \frac%7BF_%7Bel%7D%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D \right ) \sqrt \frac%7BF_%7Bel%7D%7D%7BF_%7Bcr%7D%7D & \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad \qquad (8.24b) $$ |
|---|
|
Buradaki terimler aşağıda açıklanmıştır.
...