TS 500 Denklem 7.4 'te verilen dengeli donatı oranı kontrolü otomatik yapılır
SİMGELER
As = Çekme donatısı kesit alanı
A's = Basınç donatısı kesit alanı
bw = Kiriş gövde genişliği
d = Kiriş faydalı yüksekliği
ρ = Kirişte çekme donatısı oranı
ρb = Kirişte dengeli donatı oranı
ρ' = Kirişte basınç donatısı oranı
ρmax = Kirişte maksimum donatı oranı
Kirişlerde çekme donatısı oranı ρ, ve basınç donatısı oranı ρ' aşağıda verilen bağıntılar ile bulunur.
Bu bağıntılarda As çekme donatısı kesit alanı, A's basınç donatısı kesit alanı, bw kiriş gövde genişliği ve d kiriş faydalı yüksekliğidir.
TS 500 Madde 7.3 'e göre kirişlerde çekme ve basınç donatı oranları farkı, dengeli donatı oranının 0.85 katından fazla olamaz (TS 500 Denklem 7.4).
Bu bağıntıda ρmax kirişteki maksimum donatı oranını, ρb dengeli donatı oranını göstermektedir.
Dengeli donatı oranı eğilme etkisi altındaki betonarme bir kiriş taşıma gücüne ulaştığında, çekme donatısının akması ve en dış basınç lifindeki betonun aynı anda ezilmesi durumunu sağlayan donatı oranıdır. Dengeli donatı oranı sünek kırılma donatı oranının üst sınırıdır.
Aşağıdaki görselde betonarme bir kirişin dengeli donatı oranı tanımlandığında oluşan gerilme ve birim şekildeğiştirme durumları gösterilmiştir. Görüldüğü üzere çekme donatısı akma gerilmesi değeri olan fsy ve akma birim şekildeğiştirme değeri olan εsy değerlerinde ulaştığında, betonun ezilme basınç gerilmesi 0.85fcd ve betonun ezilme basınç birim şekildeğiştirmesi εcu değerine ulaşmaktadır.
TS 500 Denklem 7.4 kontrolü, kirişlerde çekme donatısının alt donatı veya üst donatı olması durumu gözönüne alınarak sol uç, açıklık ve sağ uç için otomatik yapılır. Aşağıdaki görselde Dengeli Donatı Oranı Kontrolü raporunun bir örneği gösterilmiştir.
