Sıcaklık Yükü İle Analiz Hesabı
Sıcaklık değişimi yapıda büzülme ve genleşme davranışına sebep olur. Elemanlarda meydana gelen bu hacim değişimi iç tesirlerin oluşumuna sebep olduğundan yük etkisi olarak dikkate alınmalıdır.
Sıcaklık değişimi elemanlarda doğrudan eğilme gerilmeleri oluşumuna neden olmaz ancak birbirlerine düğüm noktalarından bağlı bir döküm elemanların eksenel deformasyon yapması ve mesnetlenme koşulları eğilme momentleri oluşumuna neden olmaktadır.
Genel olarak yapıda bu tesirlerin dağılımı alt kat kirişlerinde eksenel kuvvet alt kat kolonlarında ise eğilme momenti olarak gözlenir. Sürekli kirişlerde her kirişin eksenel deformasyon başlangıç koşulu bir önceki kirişin deformasyonu olduğundan yapının uç kolonlarına doğru oluşan momentler artmaktadır.
Böylece yapı elemanlarında oluşan bu tesirler planda uzunluğu fazla olan yapılarda hesap yapılmasını gerektirecek önemli değerlere ulaşmakta ve P-Δ etkilerinin artmasına neden olmaktadır
TS 500’de sıcaklık değişimleri ve büzülme etkileri göz önünde bulundurularak planda uzunlukları fazla olan hiperstatik yapılarda genleşme derzleri düzenlenme zorunluluğu vardır.
Derz sınırları uçlarında rijit perde bulunmayan çerçeve sistemlerde 60m ye kadar artırılabilmektedir.
Sıcaklık hesabı yapılarak uzunlukları fazla olan yapılarda bu sınırlar artırılabilir ve sıcaklık değişiminin etkileri dikkate alınarak yapı dizaynında kullanılabilir.
TS 500 de yapı tasarımında T sıcaklık yükü etkisi düşey yükleme ile birlikte kombinasyonlara girmektedir, ideCAD Statik de sıcaklık yüklemesi tanımlanması halinde kombinasyonlar otomatik oluşturulmakta ve tasarımda kullanılmaktadır.
TS500’e (6.3.4) göre sıcaklık değişiminin etkisi hesaplanırken elemanların eğilme rijitlikleri (EI)
azaltılabilir.Çatlamış kesit atalet momenti kullanılarak yapılan çözümde gerçeğe yakın tesirler elde edilmiş
olur. Uygulanmaması durumunda olması gerekenden büyük tesirler ve donatı alanları elde edilmiş,
maliyetli çözüm yapılmış olacaktır.TS500 ve literatüre göre elemanların azaltılmış eğilme rijitliklerinin;
Kirişler: EcIc / 2 , Kolonlar: EcIc /3 olarak alınabileceği belirtilmiştir.
ideCAD Statik de bu değerler default atanmakta ve kullanıcı isterse değiştirebilmektedir.
Sıcaklık hesabında dikkate edilmesi gereken önemli bir durum rijit diyafram tanımıdır. Yatay düzlemde
rijit diyaframa bağlı kirişler eksenel deformasyona karşı tutulmuş olurlar ve eksenel kuvvet değeri sıfır
olur. Sıcaklık hesabında rijit diyaframlı çözüm yapılırsa sonuçlar tamamen hatalı olmuş olur.ideCAD Statik de sadece sıcaklık yüklemesi için rijit diyaframsız çözüm yapılır ve sonuçlar süperpoze edilir.
Sıcaklık yüklemesi betonarme binalarda mevsimsel sıcaklık değişiminin yapı üzerindeki etkisini incelemek
için kullanılabilir.
Sonraki Konu