Sargılı-Sargısız Beton ve Donatı Modelleri (15.5.4.4)

Sargılı Beton, sargısız beton ve donatı malzemesi modelleri TBDY EK 5A 'da belirtildiği şekilde hesaplanır. Doğrusal performans analizinde beton sargı etkisi göz önüne alınabilir. Eleman kapasitelerinin hesabında mevcut malzeme dayanımları kullanılır.


  • Sargılı ve sargısız beton ile donatı çeliği modelleri EK 5A 'da belirtilen bağıntılara göre otomatik oluşturulur.


SİMGELER

fck = Beton karakteristik basınç dayanımı
fco = Sargısız betonun basınç dayanımı
fyk = Donatı çeliğinin karakteristik akma dayanımı
fsy = Donatı çeliğinin akma dayanımı


Mevcut binaların Şekildeğiştirmeye Göre Değerlendirme ve Tasarım (ŞGDT) yaklaşımı ile deprem performansının belirlenmesinde doğrusal hesap yöntemi kullanılıyor ise Sargılı beton, sargısız beton ve donatı çeliği modelleri TBDY EK 5A 'da belirtilen malzeme modelleri kullanılır.

TBDY 15.2.2 'de belirtildiği şekli ile 15.2.4 ve 15.2.5 'te açıklanan ölçümler dikkate alınarak seçilen bilgi düzeyine göre, TBDY Tablo 15.1 'de verilen Bilgi Düzeyi Katsayısı eleman kapasitelerinde uygulanmaktadır. Eleman kapasitelerinin hesabında mevcut malzeme dayanımları kullanılmaktadır ve bu değerler de ölçümlerde elde edilen değerlerdir. Binanın bilgi düzeyine göre mevcut malzeme dayanımları, bilgi düzeyi katsayısı ile çarpılarak eleman kapasiteleri bulunur.

Eleman kapasiteleri beton ve donatı çeliğinin gerilme-birim şekildeğiştirme bağıntıları ile bulunan malzeme modelleri kullanılarak oluşturulan moment-eğirilik bağıntısı ile bulunur.

Mevcut malzeme dayanımları, malzemenin karakteristik veya binadan alınan örneklerden elde edilen dayanımıdır. Beton için bu karakteristik basınç dayanımı fck, donatı için karakteristik akma dayanımı fyk olarak isimlendirilmektedir.

Örneğin C25 beton sınıfındaki bir betonda ölçümler sonucu karakteristik basınç 25MPa olarak sonuçlandırılmış olsun. Bu durumda betonun karakteristik basınç dayanımı fck=25 MPa değeridir.

  • Eğer bu beton sınıfı mevcut bir yapı için ŞGDT yaklaşımında kullanılacak olursa ve bilgi düzeyi “kapsamlı” olarak seçilmiş ise plastik mafsal tanımlanırken kullanılan beton basınç dayanımı fco=fck=25 MPa değeridir.

  • Eğer bu beton sınıfı mevcut bir yapı için ŞGDT yaklaşımında kullanılacak olursa ve bilgi düzeyi “sınırlı” olarak seçilmiş ise plastik mafsal tanımlanırken kullanılan beton basınç dayanımı fco=0.75fck=18.75 MPa değeridir.

Örneğin S420 sınıfındaki bir donatıda ölçümler sonucu karakteristik akma dayanımı 420MPa olarak sonuçlandırılmış olsun. Bu durumda donatının karakteristik akma dayanımı fyk=420 MPa değeridir.

  • Eğer bu donatı sınıfı mevcut bir yapı için ŞGDT yaklaşımında kullanılacak olursa ve bilgi düzeyi “kapsamlı” olarak seçilmiş ise plastik mafsal tanımlanırken kullanılan donatı akma dayanımı fsy=fyk=420 MPa değeridir.

  • Eğer bu beton sınıfı mevcut bir yapı için ŞGDT yaklaşımında kullanılacak olursa ve bilgi düzeyi “sınırlı” olarak seçilmiş ise plastik mafsal tanımlanırken kullanılan donatı akma dayanımı fsy=0.75fyk=315 MPa

Beton basınç dayanımı fco ve donatı akma dayanımı fsy değerleri mevcut malzeme dayanımları ve bilgi düzeyi katsayısı kullanılarak bulunduktan sonra (Beton ve Donatı Çeliği için Gerilme-Şekildeğiştirme Bağıntıları ) başlığında detaylıca anlatılan malzeme gerilme-birim şekildeğiştirme bağıntıları oluşturulur. Aşağıdaki resimde sırasıyla beton ve donatı çeliğinin gerilme birim şekildeğiştirme grafikleri gösterilmiştir.