Versions Compared

Key

  • This line was added.
  • This line was removed.
  • Formatting was changed.

Kiriş Ayarları komutuyla betonarme kirişin boyut, çizim, yerleşim, materyal seçimi, statik materyal malzeme gibi ayarlarına ulaşılır.

...

Özellikler

İsim X/ İsim Y

Kiriş Adı yazısının kiriş sol üst köşesine göre X ve Y koordinatları girilir. Yazı X değeri pozitif girilirse isim yazısı sola, negatif olursa sağa kayar. Yazı Y değeri pozitif olursa isim yazısı yukarıya, negatif olursa aşağıya kayar.

Boyut X/Boyut Y

Kiriş Boyut yazısının kiriş sağ üst köşesine göre X ve Y koordinatları girilir. Boyut X değeri pozitif olursa boyut yazısı sola, negatif olursa sağa kayar. Boyut Y değeri pozitif olursa boyut yazısı yukarıya, negatif olursa aşağıya kayar.

İsim ve boyut birlikte

İşaretlenirse kiriş ad ve boyutu birlikte yazılır. İşaretlenmezse kiriş adı ve kiriş boyutu diyalogda işaretlenen yerlerinde yazılır.

İsim ve boyut birlikte

İsim ve boyut birlikte seçeneği işaretli iken kiriş isminin ve boyutunun kirişe göre yazılacağı konumu diyalogtaki şekle göre belirleyiniz.

Program kiriş oluşturulduğunda seçilen konuma göre ismi yerleştirecektir.

İsim ve boyut ayrı

İsim ve boyut birlikte seçeneği işaretli değil iken kiriş isminin ve boyutunun kirişe göre yazılacağı konumu diyalogtaki şekle göre belirleyiniz.

Program kiriş oluşturulduğunda seçilen konuma göre ismi yerleştirecektir.

Ad Yazısı Yükseklik, Renk ve Yazı tipi

Kiriş adı yazısının yüksekliği girilir. Renk kutusu farenin sol tuşu tıklanıp açılan renk paletinden seçilir.

Hemen alttaki yazı butonu tıklanırsa, Yazı Tipi Ayarları diyalogu açılır. Bu diyalogdan Kiriş Ad Yazısı, yazı tipi ayarlanır.

Boyut Yazısı Yükseklik, Renk ve Yazı tipi

Kiriş boyut yazısının yüksekliği girilir. Renk kutusu farenin sol tuşu tıklanıp açılan renk paletinden seçilir.

Hemen alttaki buton tıklanırsa, Yazı Tipi Ayarları diyalogu açılır. Bu diyalogdan Kiriş Boyut Yazısı, yazı tipi ayarlanır.

Statik Betonarme Sekmesi

...

Özellikler

Statik

Materyal

malzeme

image-20240509-140126.pngImage Modified

Kiriş elemanında kullanılacak statik

materyali

malzemeyi listeden seçin. Statik

materyal

malzeme betonarme elemanı olarak Yapı Ağacında

Materyaller

Malzemeler altında tanımlanabilir.

Tanımlı kesit parametreleri

image-20240509-140139.pngImage Modified

Elemanın kesit ve geometrik özellikleri otomatik belirlenir ve bunlar yönetmeliklere uygun değerlerdir. Bununla birlikte eleman kesit özelliklerini değiştirmek isterseniz bu satırı işaretleyiniz ve ilgili değerleri programa veriniz. Program sıfır bırakılan değerleri otomatik olarak hesaplar, sıfırdan farklı girişleri, girilen değer kadar kabul eder.

2 aksı atalet momenti

Eleman minör atalet momentidir. I=b3h/12
Örneğin 50/25 dikdörtgen bir kolonda 2 aksı atalet momenti 25.25.25.50 /12 = 65104 cm4 olarak hesaplanır.

3 aksı atalet momenti

Eleman majör atalet momentidir. I=bh3/12 Örneğin 50/25 dikdörtgen bir kolonda 3 aksı atalet momenti 50.50.50.25 /12=  260416 cm4 olarak hesaplanır.

Burulma atalet momenti

Eleman burulma rijitliğini tanımlayan atalet momentidir.

En kesit alanı

Elemanın kesit alan değeridir. Örneğin 50/25 dikdörtgen bir kolonda elemanın en kesit alanı 50.25=1250 cm2’dir.

2 yönünde kesme alanı

Eleman minör yöndeki kesme alanıdır. Kesme alanı= 5/6 . b . d Örneğin 50/25 dikdörtgen bir kolonda 5/6.50.25 = 1041cm2’dir

2 yönünde kesme alanı

Eleman major yöndeki kesme alanıdır.
Kesme alanı= 5/6 b  d

Uygunluk burulması denetimi

image-20240509-140155.pngImage Modified

İşaretlendiğinde kirişlerdeki burulma kontrolü uygunluk burulması durumuna göre kontrol edilir. Td=Tcr  alınır.  İşaretlenmediğinde kiriş denge burulmasına göre kontrol edilir.

Tcr=Kesitin burulmada çatlama dayanımı

Td=Kontrolde kullanılan burulma momenti değeri

Uygunluk burulması = Eğer bir sistemde burulma momentinin bulunması denge için zorunlu değilse, bu burulma uygunluk burulmasıdır.

Seçenek işaretli değilse kirişlerdeki burulma kontrolü denge burulması durumuna göre kontrol edilir. Td=Tdhesap

Td=Kontrolde kullanılan burulma momenti değeri

Tdhesap=Analiz sonrasında bulunan en büyük tasarım burulma momenti

Denge burulması=Yapı elemanı ve sistemi dengeyi sağlamak için burulma momentine gereksinimi varsa, burulma denge burulmasıdır.

PMM tasarımı yap

Image Modified

PMM tasarımı yap seçeneği ile eksenel kuvvet ve iki eksenli eğilme etkileşimi ile kiriş tasarımı yapılır.

Bu kiriş konsol döşemeyi taşıyor

image-20240509-140210.pngImage Modified

Kiriş konsol bir döşemenin mesneti ise bu seçenek işaretlenebilir. Aksi durumda işaretlenmemelidir.

Bu kiriş bağ kirişidir

image-20240509-140238.pngImage Modified

Seçenek işaretlenirse, iki perde arasında kalan kirişlerin uzunluk/yükseklik oranı ne olursa olsun,TBDY 2018 Madde 4.5.4'deki bağlılık derecesi kontrolünün otomatik uygulanmasını sağlar. Eğer seçenek işaretlenmezse, iki perde arasında kalan, uzunluk ve yükselik oranı 5'den küçük olan (l/h ≤5) kirişlerde program, otomatik olarak bağlılık derecesi kontrolünü uygular. Deprem yönetmeliği genel raporunda bağ kirişlik derecesi başlığı altında bu kirişleri görebilirsiniz. Ayrıca TBDY 2018 Madde 7.6.8'e göre çapraz donatı tasarımı yapılıp yapılamayacağı da bu seçeneğe bağlıdır. "Çapraz donatı" uygulanması için çapraz donatı seçeneğinin de işaretlenmesi gerekir.

Yükler Duvar Yükü

image-20240509-140256.pngImage Modified

Listeden uygun duvar yükünü seçebilirsiniz. Listedeki duvar yükleri yük kütüphanesinde tanımlanmış yüklerdir. Bu değerlerden farklı bir değeri duvar yükü olarak belirtmek isterseniz, listeden kullanıcı tanımlı satırını seçip açılan diyalogdan uygun değeri girebilirsiniz. Ayrıca yük kütüphanesine kendinizde yeni duvar yükleri ekleyebilirsiniz.

Duvar yüksekliği

image-20240509-140306.pngImage Modified

Kiriş üzerinde dikkate alınmasını istediğiniz duvar yüksekliğini giriniz.

Otomatik duvar yüksekliği

image-20240509-140316.pngImage Modified

Bu satır işaretli ise kiriş üzerinde  dikkate alınacak duvar yüksekliği program tarafından otomatik hesaplanır.

Duvar yüksekliği= Kat yüksekliği - Üst katın kiriş yüksekliği

Not: Kiriş üzerinde duvar tanımlanması durumunda duvar ayarlarında bir duvar yükü tanımlanması gerekir.

Hareketli yük

Image Modified

Listeden uygun hareketli yük seçilir.

TBDY 2018 Sekmesi

...

Özellikler

Düşey deprem etkileri için tasarım spektrumunu kullan

İşaretlenmesi halinde TBDY 2018 Madde 4.4.3.1’de belirtilen referans maddelerine göre düşey elastik ivme spektrumu dikkate alınarak seçilen elemanlarda uygulanır. Bu etkiler Ez(R) kombinasyonu olarak görünür.

İşaretlenmediğinde TBDY Madde 4.4.3.2’de belirtilen esaslara göre düşey deprem etkisi Ez(G)=2/3*SDS*G formülünden hesaplanır ve bu etkiler Ez(G) kombinasyonu olarak görünür.

...

Performans Analizi Sekmesi

...

Özellikler

Lifli polimer güçlendirmesi kullan

image-20240509-140539.pngImage Modified

Lifli polimer ile güçlendirilecek kolonlarda Lifli polimer özellikleri bu seçenek işaretlenerek yapılır. Lifli Polimer Kütüphanesi 'nde tanımlanmış olan lifli polimerlerden bir tanesi ve sargı sayısı seçilerek güçlendirme yapılır.

Donatı korozyonu çarpanı

image-20240509-140508.pngImage Modified

Yapı performans analizinde kullanılan bir orandır. Bu satıra yazılan oranla, deprem yönetmeliğinde belirtilen korozyon şartlarına maruz kalmış mevcut yapılarda, donatılarda oluşan yıpranma, yapının performans hesabında dikkate alınabilir. Bu satırda tanımlanan değer, elemanları mevcut donatı alanlarıyla çarpılır ve çarpım sonucunda bulunan değer donatı alanı olarak dikkate alınır. YeniAlan=çarpan*MevcutAlan

Yetersiz kenetlenme boyu akma

image-20240509-140551.pngImage Modified

Elemanların çelik akma gerilmesini azaltmak için kullanılır. Bu satıra girilen değer, elemanın çelik akma değeri ile çarpılır. YeniÇelikAkmaDeğeri=çarpan*MevcutÇelikAkmaDeğeri

Etriye sıklaştırması var

image-20240509-140602.pngImage Modified

Mevcut yapıya ait kolonun alt ve üst ucunda etriye sıklaştırması varsa bu seçenek işaretlenir. Bu seçenek işaretlendiğinde kolonlarda sargılı beton davranışı olduğu kabulü yapılır. Mevcut kolonun sıklaştırma bölgesindeki etriyelerin kanca açısının tanımlanması için 90˚ veya 135˚ kancalı seçeneklerinden biri işaretlenmelidir.

İtme analizi için plastik mafsal konumları

Image Modified

İtme analizi için plastik mafsal konumları otomatik olarak ya da manuel olarak tanımlanarak belirlenebilir.

Donatı Tasarımı Sekmesi

...

Özellikler

Donatıları sol uçta gönye yap

Image Modified

Kiriş sürekli değilse donatılar ilgili mesnette gönye yapılarak çizilirler.  Kiriş sürekli ise donatılar da sürekli çizilirler. Bu seçenek kiriş sürekli olsa bile donatılarda gönye yapılmasını sağlar. Donatılar sol kolon mesnetinde kolon içine kıvrılırlar.

Sağ uçta kirişi sürekli kabul et

image-20240509-140754.pngImage Modified

Kiriş sürekli ise, sürekli kirişler otomatik olarak aynı sürekli olurlar ve bu seçenek otomatik olarak işaretlidir. Eğer seçenek iptal edilirse, iptal edilen kiriş sürekli çizilmez sağ uçta komşu kirişten kopartılır. Örneğin 2 açıklıklı sürekli kiriş sistemi düşünelim. Normalde 1. açıklık için "sağ uçta kirişi sürekli kabul et" seçeneği işaretlidir. Eğer işaret kaldırılırsa, 1. ve 2. kirişler ayrı parçalar olarak çizilirler.

Üst donatıları sağ uçta komşu kiriş ile sürekli çiz

image-20240509-140808.pngImage Modified

Sürekli kirişlerde üst donatılar mümkün olduğunda 12 metre koşulunu sağlayacak şekilde tek parça düzenlenir. Bu seçenek işaretli değilse üst donatılar, mesnette kesilerek yerleştirilir.

Donatıları sağ uçta gönye yap

Image Modified

Kiriş sürekli değilse donatılar ilgili mesnette gönye yapılarak çizilirler.  Kiriş sürekli ise donatılar da sürekli çizilirler. Bu seçenek kiriş sürekli olsa bile donatılarda gönye yapılmasını sağlar. Donatılar sağ kolon mesnetinde kolon içine kıvrılırlar.

Sağ uçta kısmi donatı geçişi

image-20240509-140820.pngImage Modified

Sürekli ama genişlikleri farklı kirişler için konulmuş bu seçenek, donatıların belirli bir oranının diğer kirişe geçip geçmeyeceğini düzenler. Genişlikleri farklı sürekli iki kirişte, bu seçenek işaretlenirse, kiriş genişliklerinin bölümünden bulunan oran kadar bir oran dikkate alınarak donatı geçişi düzenlenir. Örneğin 1.kiriş 50, 2. kiriş 25 cm genişliklerinde olsun. 25/50=0.5 oranı bulunur. Donatı adetleri, örneğin düz donatı adedi 4 olsun. 2 adet donatı kısmi geçiş yapacak 2 adet donatı ise gönye ile kesilecektir.

Alt donatıları sağ uçta komşu kiriş ile sürekli çiz

image-20240509-140830.pngImage Modified

Sürekli kirişlerde düz donatılar mümkün olduğunda 12 metre koşulunu sağlayacak şekilde tek parça düzenlenir. Kısacası alt mesnette ek yapılmadan geçilir. Bu seçenek işaretli değilse düz donatılar, mesnette kesilerek yerleştirilir.

Sol mesnet tanımı, Sağ mesnet tanımı

image-20240509-140844.pngImage Modified

Bir kiriş birden fazla panelin birleşim noktasına mesnetleniyorsa, çizimlerde hangi panelin bu kirişin mesnedi olarak çizileceği bu kutucuklardan belirlenir. Kutucuğa uygun olan panelin ismi yazılır.

Çapraz donatı kullan

image-20240509-140852.pngImage Modified

Rijit perdeler arasında kalan bağ kirişlerinin donatılandırılmasına yönelik seçenektir. Seçenek işaretlendiğinde TBDY 2018 Madde 7.6.8.2'de verilen donatılandırma şekli uygulanır.

Pilyesiz dizayn

image-20240509-140902.pngImage Modified

Seçenek işaretlenirse kirişlerde pilye dizaynı yapılmaz. Üst ve alt düz donatılandırma ile kiriş donatılandırılır.

Çift pilye

image-20240509-140912.pngImage Modified

Kirişte çift pilye kırılması isteniyorsa bu seçenek tıklanarak işaretlenmelidir.

Pilye açısı

image-20240509-140921.pngImage Modified

Kiriş pilyesinin kaç derece ile kırılacağı girilir. Pilye, kolon yüzünden moment sıfır noktasına kadar getirilir ve buraya yazan değer kadar kırılır.

Pilye/Toplam min

image-20240509-140932.pngImage Modified

Kirişte, açıklıktaki toplam donatı alanının minimum yüzde kaçının pilye olarak düzenleneceğini belirler. Bu değer, donatı seçiminde tanımlanabilinen düz ve pilye çapları ile analiz ayarlarında tanımlanabilinen "iki donatı arasındaki minimum mesafe" , "donatı marjı" ve "Donatı seçimine izin verilen kombinasyon aralığı" ile beraber kullanılır.

Pilye/Toplam max

image-20240509-140943.pngImage Modified

Kirişte, açıklıktaki toplam donatı alanının maksimum yüzde kaçının pilye olarak düzenleneceğini belirler. Bu değer, donatı seçiminde tanımlanabilinen düz ve pilye çapları ile analiz ayarlarında tanımlanabilinen "iki donatı arasındaki minimum mesafe", "donatı marjı" ve "Donatı seçimine izin verilen kombinasyon aralığı" ile beraber kullanılır.

Çift etriye

image-20240509-140954.pngImage Modified

Kirişe çift kiriş parametrelerinde tanımlanabilen etriye şartı dışında çift etriye isteniyorsa tıklanarak işaretlenir.

Komple sıklaştırma

image-20240509-141005.pngImage Modified

Kirişlerde etriye sıklaştırması deprem yönetmeliği koşullarına göre yapılır. Yönetmeliğe göre sıklaştırma bölgesi, kolon yüzünden itibaren kiriş derinliğinin 2 katı kadar bir mesafede oluşturulur. Bu seçenek işaretli ise, yönetmelik koşullarına ve kiriş uzunluğuna bakılmaksızın kirişte komple etriye sıklaştırılması yapılır.

Çatlamış Kesit/Sehim Sekmesi

...

Özellikler

TS500 çatlak sınırları

image-20240509-141046.pngImage Modified

Kiriş elemanlarının çatlak kontrolü için hangi üst sınırın dikkate alınacağı ilgili seçenek işaretlenerek belirlenir. Üst sınır değerleri TS500’de belirtilen değerlerdir.

Sehim kontrol sınırları

image-20240509-141054.pngImage Modified

Sehim kontrolü üst sınır değerleri bu seçeneklerden belirlenir. Sabit değerler TS500'den alınmıştır ayrıca bunların dışında kendinizde sınır değer belirleyebilirsiniz. "Sehim denetle" seçeneği işaretlenirse, "sehim şartı sehim denetimi gerektirmeyen yükseklik koşulu sağlansa" da  kirişlerde ani ve zamana bağlı sehim denetimi yapılır.

Serbestlikler Sekmesi

...

Özellikler

Dikkate alınacak uç serbestlikler

Bu sekme, sadece kirişler seçilip Obje Özellikleri ile ayarları çağrıldığında görünür. Kiriş sol ve sağ uçlarındaki serbestlik/ankastrelik durumunu değiştirmek için kullanılabilir. Yönetmeliğe uygun tasarım için normal durumlarda müdahale etme gereği olmayan bu parametrelere, gereksinim duyduğunuzda ilgili yöndeki seçeneği işaretleyerek değiştirebilirsiniz. i, elemanın sol ucu, j elemanın sağ ucudur. Yay değeri büyüdükçe ilgili uç daha az deplasman yapacaktır. Değiştirmek isteğiniz parametrenin uygun eksendeki değerlerine müdahale edebilirisiniz.

...