Gözönüne alınan herhangi bir deprem yer hareketi düzeyi için yatay elastik tasarım ivme spektrumu’nun ordinatları olan yatay elastik tasarım spektral ivmeleri Sae(T), doğal titreşim periyoduna bağlı olarak yerçekimi ivmesi [g] cinsinden tanımlanmıştır.
Koordinatlara bağlı olarak AFAD’dan elde edilen spektral ivme katsayıları ile aşağıdaki formüle göre yatay elastik tasarım spektrumu Sae (T) hesaplanır. Yatay elastik tasarım spektrumu için her bölgede farklı olmak üzere toplamda 4 fonksiyon ile temsil edilir ve aşağıdaki grafik ile gösterilir.
Burada SDS ve SD1 Spektral İvme Katsayıları tanımlanan tasarım spektral ivme katsayıları’nı, T ise doğal titreşim periyodunu göstermektedir. Yatay tasarım spektrumu köşe periyotları TA ve TB aşağıdaki denklem ile SDS ve SD1 ’e bağlı olarak tanımlanır:
Analiz Ayarları Sihirbazı - Tasarım Spektrumları sekmesinde koordinatlara bağlı olarak çevrimiçi ve çevrimdışı seçenekleri ile belirlenen tasarım spektral ivme katsayıları kullanılarak yatay tasarım spektrumu hesaplanır ve grafiği oluşturulur.
ZF tipi zemin için sahaya özel analiz gerekliliği dolayısıyla yukarıdaki yol ile hesap yapılmamaktadır. Hesaplanan azaltılmış tasarım ivme spekturumun .txt dosyası olarak import edilmesi gerekmektedir.
TBDY(2018) İvme Spektrumunun DBYBHY (2007) İvme Spektrumunun Göre Farklılıkları
TBDY (2018)’de tanımlanan tasarım ivme spektrumu, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (DBYBHY - 2007)’ye göre önemli farklılıklar göstermektedir: (a) DBYBHY (2007)’de deprem tehlikesini tanımlayan tek parametre etkin yer ivmesi katsayısı oA iken TBDY(2018)’de deprem tehlikesi iki parametre ile ( S S ve 1 S ) tanımlanmaktadır. (b) DBYBHY (2007)’de yerel zemin koşulları köşe periyodları A T ve B T ’yi etkilemekte, ancak spektrumun sadece azalan bölgesi (sabit spektral hız bölgesi) yerel zemin koşullarından etkilenmektedir. TBDY (2018)’de ise TBDY Denk.(2.1)’deki S F ve 1 F katsayıları ile spektrumun tüm bölgeleri yerel zemin koşullarından etkilenmektedir. TBDY Denk.(2.3)’ten görüldüğü üzere B T köşe periyodu, spektrumun kısa periyod bölgesi (sabit spektral ivmebölgesi) ile azalan bölgesinin (sabit spektral hız bölgesi) kesişmesinden elde edilmekte, A T ise standart olarak B T ’nin %20’si alınmaktadır. (c) Spektrumun azalan bölgesi (sabit spektral hız bölgesi) DBYBHY (2007)’de spektral ivme T0.8 ’in tersi ile değişirken TBDY (2018)’de T’nin tersi ile değişmektedir. Bunun sonucu olarak uzun periyotlarda spektral ivme göreli olarak azalmaktadır. (d) Spektrumda L T = 6 saniyeden daha uzun periyodlarda sabit spektral yerdeğiştirme bölgesi’ne geçilmekte (Bkz. TBDY Şekil 2.2) ve bu bölgede spektral ivme T 2 ’nin tersi ile değişmektedir.