Kesme ve Burulma TS 500 §8
- oğuzcan hadim
- İsmail Hakki BESLER
Betonarme kesit tasarımı TS 500 ve TBDY 2018 'de verilen varsayımlar esas alınarak yapılır. Betonarme elemanlarda kesme kuvveti etkisi TS 500 Bölüm 8 içerisinde verilen kurallar ve varsayımlara göre hesaplanır. TS 500 'de verilen kuralların farklı olduğu özel durumlar için TBDY 2018 esas alınır.
Betonarme elemanlarda kesme dayanımı beton katkısı ve etriye katkısı da gözönüne alınarak TS 500 ve TBDY 2018 e uygun olarak otomatik hesaplanır.
Kesme kuvvetine bağlı enine donatı aralığı ve enine donatı alanı otomatik hesaplanır, donatı seçimi otomatik yapılır.
TS 500 ve TBDY 2018 e uygun olarak minimum enine donatı koşulları otomatik uygulanır ve kontrol edilir, herhangi bir yetersizlik durumunda gerekli uyarılar verilir.
Kesme Kuvveti Etkisi
TS 500 Madde 8.1.1 'de belirtildiği üzere Betonarme yapı elemanlarında eğilme momenti ile birlikte etkiyen kesme kuvvetlerinin oluşturduğu asal çekme gerilmeleri, beton ve uygun kesme donatısı ile karşılanacak, asal basınç gerilmelerinin de gövdede ezilme oluşturmayacak bir düzeyde tutulması sağlanacaktır.
TS 500 Madde 8.1.2 'de tasarım kesme kuvveti Vd, mesnet yüzeyinden d uzaklığında hesaplanması gerektiğini belirtmiştir. Ancak TBDY Bölüm 7 de belirtilen Kolonların Kesme Güvenliği ve Kirişlerin Kesme Güvenliği bölümlerinde kiriş enine donatısının hesabında esas alınacak kesme kuvveti Ve temiz açıklık, ln gözönüne alınarak hesaplanmaktadır. Bu sebeple ideCAD statik içerisinde enine donatı hesabında esas alınan kesme kuvveti değeri yönetmeliklerdeki ek koşullar da dahil olmak üzere temiz açıklarda mesnet yüzeylerindeki kesme kuvveti gözönüne alınır.
Kesme Kuvveti ve Burulma
TS 500 Madde 8.2.1 'de belirtildiği üzere burulma, kesme ve eğilme altında zorlanan yapı elemanlarında oluşacak asal çekme gerilmeleri, yeterli donatı ile karşılanmalı, asal basınç gerilmeleri ise, gövdede ezilme oluşturmayacak bir düzeyde tutulmalıdır.
Yapı sistemlerinde burulma, denge burulması ve uygunluk burulması olarak iki sınıfa ayrılır.
ideCAD Statik 'te hem denge burulması hem de uygunluk burulması durumu ele alınabilir. Uygunluk burulması denetimi kullanıcı tanımlı olarak gözönüne alınabilir. Denge burulması durumunda ise TS 500 Bölüm 8.2 belirtilen koşullar uygulanarak gerekli burulma momenti dayanımı ve burulma donatısı yerleşimi otomatik yapılır.
Zımbalama
TS 500 Madde 8.3.1 'de belirtildiği üzere sınırlı bir alana yayılmış yükler veya kolonlar tarafından yerel olarak yüklenen plakların zımbalama dayanımı hesaplanarak bunun tasarım zımbalama kuvvetine eşit veya ondan büyük olduğu kanıtlanacaktır.
TBDY 2018 zımbalama dayanımı ve zımbalama dayanımına esas kuvvetlerin tanımında değişikliklere gitmektedir. Bu bölüm içerisinde TS 500 'de belirtilen zımbalama hesabı da anlatılacaktır. ideCAD statik içerisinde TS 500 ve TBDY 2018 'de belirtilen yaklaşımların kesiştiği noktalarda TBDY 2018 gözönüne alınmaktadır. Zımbama çevresi TS 500 'de belirtilen koşullara göre hesaplanır.
Kısa Konsollar
TS 500 'de belirtilen bu bölüm ile ilgili koşullar ideCAD Statik olanaklarında bulunmamaktadır. Ancak bu başlık altında bu bölümün ilkeleri anlatılacaktır.
Yüksekliği Fazla Olan Kirişler için Özel Koşullar
TS 500 'de belirtilen bu bölüm ile ilgili koşullar ideCAD Statik olanaklarında bulunmamaktadır. Ancak bu başlık altında bu bölümün ilkeleri anlatılacaktır.