Gözönüne alınan herhangi bir deprem yer hareketi düzeyi için yatay elastik tasarım ivme spektrumu’nun ordinatları olan yatay elastik tasarım spektral ivmeleri Sae(T), doğal titreşim periyoduna bağlı olarak yerçekimi ivmesi [g] cinsinden tanımlanmıştır.
Koordinatlara bağlı olarak AFAD’dan elde edilen spektral ivme katsayıları ile aşağıdaki formüle göre yatay elastik tasarım spektrumu Sae (T) hesaplanır. Yatay elastik tasarım spektrumu için her bölgede farklı olmak üzere toplamda 4 fonksiyon ile temsil edilir ve aşağıdaki grafik ile gösterilir.
Burada SDS ve SD1 Spektral İvme Katsayıları tanımlanan tasarım spektral ivme katsayıları’nı, T ise doğal titreşim periyodunu göstermektedir. Yatay tasarım spektrumu köşe periyotları TA ve TB aşağıdaki denklem ile SDS ve SD1 ’e bağlı olarak tanımlanır:
Analiz Ayarları Sihirbazı - Tasarım Spektrumları sekmesinde koordinatlara bağlı olarak çevrimiçi ve çevrimdışı seçenekleri ile belirlenen tasarım spektral ivme katsayıları kullanılarak yatay tasarım spektrumu hesaplanır ve grafiği oluşturulur.
ZF tipi zemin için sahaya özel analiz gerekliliği dolayısıyla yukarıdaki yol ile hesap yapılmamaktadır. Hesaplanan azaltılmış tasarım ivme spekturumun .txt dosyası olarak import edilmesi gerekmektedir.
TBDY(2018) İvme Spektrumunun DBYBHY (2007) İvme Spektrumunun Göre Farklılıkları
TBDY (2018)’de tanımlanan tasarım ivme spektrumu, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (DBYBHY - 2007)’ye göre önemli farklılıklar göstermektedir:
a - DBYBHY (2007)’de deprem tehlikesini tanımlayan tek parametre etkin yer ivmesi katsayısı Ao iken TBDY 2018’de deprem tehlikesi iki parametre ile (SS ve S1 ) tanımlanmaktadır.
b- DBYBHY 2007’de yerel zemin koşulları köşe periyodları TA ve TB’yi etkilemekte, ancak spektrumun sadece azalan bölgesi (sabit spektral hız bölgesi) yerel zemin koşullarından etkilenmektedir. TBDY 2018’de ise TBDY Denk.(2.1)’deki FS ve F1 katsayıları ile spektrumun tüm bölgeleri yerel zemin koşullarından etkilenmektedir. TBDY Denk.(2.3)’ten görüldüğü üzere TB köşe periyodu, spektrumun kısa periyod bölgesi (sabit spektral ivme bölgesi) ile azalan bölgesinin (sabit spektral hız bölgesi) kesişmesinden elde edilmekte, TA için ise standart olarak TB ’nin %20’si alınmaktadır.
c- Spektrumun azalan bölgesi (sabit spektral hız bölgesi) DBYBHY 2007’de spektral ivme T0.8 tersi ile değişirken TBDY 2018’de T’nin tersi ile değişmektedir. Bunun sonucu olarak uzun periyotlarda spektral ivme göreli olarak azalmaktadır.
d- Spektrumda TL= 6 saniyeden daha uzun periyodlarda sabit spektral yerdeğiştirme bölgesine geçilmekte (Bkz. TBDY Şekil 2.2) ve bu bölgede spektral ivme T2’nin tersi ile değişmektedir.