Bina İlgili Yönleri için Azaltılmış Tasarım İvme Spektrumları
- nurgül Kaya (Unlicensed)
- Zeynep Aladağ
SİMGELER
SDS = Kısa periyot tasarım spektral ivme katsayısı [boyutsuz]
SD1 = 1.0 saniye periyot için tasarım spektral ivme katsayısı [boyutsuz]
SS = Kısa periyot harita spektral ivme katsayısı [boyutsuz]
S1 = 1.0 saniye periyot için harita spektral ivme katsayısı [boyutsuz]
T = Doğal titreşim periyodu [s]
TA = Yatay elastik tasarım ivme spektrumu köşe periyodu [s]
TB = Yatay elastik tasarım ivme spektrumu köşe periyodu [s]
TL = Yatay elastik tasarım spektrumunda sabit yerdeğiştirme bölgesine geçiş periyodu [s]
Sae(T) = Yatay elastik tasarım spektral ivmesi [g]
SaR(T) = Azaltılmış yatay elastik tasarım spektral ivmesi [g]
R = Taşıyıcı sistem davranış katsayısı
Ra (T) = Deprem yükü azaltma katsayısı
D = Dayanım fazlalığı katsayısı
I = Bina önem katsayısı
Aşağıda anlatılan hesapların yer aldığı excel dosyası incelenebilir.
Binanın Üst Bölümü için Azaltılmış Tasarım Spektrumu
TBDY 2018 Tablo 4.1’e göre belirlenen R ve D katsayıları, perde devrilme kontrolleri sonunda (4/5)R ve D katsayıları kullanılarak, azaltılmış tasarım ivme spektrumları elde edilmektedir.
TBDY 2018 4.2.1.2’de deprem yükü azaltma katsayısı Ra(T) ile yatay elastik tasarım spektrumu azaltılır.
Binanın üst bölümü için Bina Önem Katsayısı I=1 ve X ve Y doğrultusunda R=4.8, D=2.5 kullanılarak, DD-2 için her iki doğrultuda azaltılmış yatay elastik tasarım spektrumu elde edilmiştir.
Aşağıdaki görsellerde excel yardımı ile Ra(T)'nin hesabı ve azaltılmış tasarım spektrumunun hesabı yer almaktadır. Bu hesapta yukarıda verilen denklemler kullanılmıştır.
T için aralık, hassas hesap açısından 0.005 s olarak alınmıştır. Bundan dolayı tüm spektrum yukarıdaki görselde gösterilememektedir. Grafik olarak aşağıda verilmiştir.
ideCAD’in üst bölüm için hesapladığı azaltılmış tasarım ivme spektrumunu elde etmek için alt araç çubuğu komut satırına ‘exportspectrum’ yazıp enter tuşuna basmanız yeterlidir. ideCAD spektrumu txt. dosyası olarak Bilgisayar: C: Program Files :ideCAD v10 klasörüne exp_spec.txt ismi ile kaydeder. Buradan txt dosyasını alıp, excelde elle hesap ile ideCAD’in hesapladığı spektrum karşılaştırılabilinir.
Yukarıdaki grafikte elle hesaplanan azaltılmış spektrum ile ideCAD’in hesapladığı azaltılmış spektrumun üst üste çakıştığı ve hesabın doğru olduğu görülmektedir.
Binanın Alt Bölümü(Bodrum katlar) için Azaltılmış Tasarım Spektrumu
TBDY 2018 4.8.5.3’e uygun olarak binanın alt bölümü için Bina Önem Katsayısı I=1, R=2.5 ve D=1.5 alınarak DD-2 deprem düzeyi için her iki doğrultuda da azaltılmış yatay elastik tasarım spektrumu hesaplanır.
