Riskli Betonarme Binanın Belirlenmesi (RYTEİE 4.4)
Risk değerlendirmesi tüm katlar için otomatik olarak yapılmaktadır.
Perde ve kolonlarda düşey yükler altında (G+nQ) eksenel basınç gerilmesi kontrolü otomatik yapılır.
Risk sınırını aşan perde ve kolonlar Tablo 4.4 ve Tablo 4.5 'e göre otomatik belirlenir.
SİMGELER
Ac = Brüt kolon enkesit alanı [mm2]
bw = Eleman genişliği [mm]
d = Eleman faydalı yüksekliği [mm]
E = Deprem Etkisi
fcm = Mevcut beton basınç dayanımı [MPa]
fctm = Mevcut beton çekme dayanımı [MPa]
fywm = Enine donatının mevcut akma dayanımı [MPa]
G = Sabit yük etkisi
h = Kat yüksekliği [m]
m = Etki / kapasite oranı
msınır = Etki / kapasite oranının sınır değeri
n = Hareketli yük azaltma katsayısı
NK = Düşey yükler ve azaltılmış deprem etkileri altında (G+nQ+E/6) elde edilen kolon eksenel kuvveti [kN]
Ve = Düşey yükler ve deprem etkileri altında hesaplanan kesme kuvveti [kN]
Vr = Kolon, kiriş veya perde kesitinin kesme dayanımı [kN]
Q = Hareketli yük etkisi
αs = İncelenen katta perde toplam kesme kuvvetinin kat kesme kuvvetine oranı
δ = Eleman kat yer değiştirmesi [mm]
(δ/h) = Etkin göreli kat ötelenmesi oranı, vektörel
(δ/h)sınır = Etkin göreli kat ötelenmesi oranının sınır değeri
RYTEİE 4.4.1 'e uygun olarak Risk değerlendirmesi tüm katlar için ayrı ayrı yapılır. Herhangi bir katın riskli çıkması durumunda bina, Riskli Bina olarak kabul edilir.
Bina risk tespiti için her bir katta mevcut kolon ve perde kat ötelenme oranları (δ/h) ve m değerleri, kolon ve perde sınıflarına bağlı olarak Tablo 4.4 ve Tablo 4.5’te verilen risk sınır değerleri (δ/h)sınır ve msınır ile karşılaştırılır. Daha sonra elemanın Risk Sınırını aşması durumu aşağıdaki maddelere göre belirlenir.
Kolon ve perdeler için hesaplanan (δ/h) ve m değerleri, (δ/h)sınır ve msınır değerlerini aşması durumunda elemanın Risk Sınırını aştığı kabul edilir.
0.75 ≥ αs ≥ 0.40 durumunun sağlandığı katlarda, incelenen perdelerin eleman kat ötelenme oranının 0.0075’den küçük ve (Ve / Vr)<1.0 olması halinde, msınır değerinin aşılması durumuna bakılmayacaktır. Bu perdelerde hesaplanan (δ/h) değerlerinin (δ/h)sınır değerlerini aşması durumunda elemanın Risk Sınırını aştığı kabul edilecektir.
Risk Sınırını aşan elemanlar belirlendikten sonra RYTEİE 4.4.2 ve 4.4.3 'te anlatıldığı üzere bir binanın Riskli Bina olarak değerlendirilmesi için aşağıdaki durumlardan herhangi birinin oluşması gerekir.
İncelenen kat veya katlarda düşey yükler altında (G+nQ) perde ve kolonlarda eksenel basınç gerilmeleri hesaplanır. Kattaki eksenel basınç gerilmelerinin ortalaması, kolon ve perdelerde hesaplanan eksenel basınç gerilmelerinin toplamının toplam kolon ve perde sayısına bölünmesi ile bulunur. İncelenen katta hesaplanan eksenel basınç gerilmelerinin ortalaması 0.65fcm değerinden büyükse, incelenen katta herhangi bir perde veya kolon elemanının Risk Sınırı 'nı aşan eleman bulunması durumunda Tablo 4.6 ’ya göre bina, Riskli Bina olarak kabul edilecektir.
Risk Sınırını aşan perde ve kolonların kesme kuvvetlerinin toplamının kat kesme kuvvetine bölünmesiyle kat kesme kuvveti oranı hesaplanır. 4.4.2 ’de hesaplanan perde ve kolon eksenel gerilmesine bağlı olarak Tablo 4.6 ’da verilen kat kesme kuvveti oranı sınırlarını aşan bina, Riskli Bina olarak kabul edilir. Tablodaki ara değerler için doğrusal enterpolasyon uygulanır.
Riskli bina analizi yapıldıktan sonra alınan raporun Yapı Risk Değerlendirmesi başlığı altında eksenel basınç gerilmeleri ile Kesme Kuvveti değerleri her bir eleman için verilmektedir.
Risk Değerlendirmesi tablosunda RYTEİE 4.4.2 'de belirtilen Eksenel basınç gerilmeleri ortalaması ve hesaplanan bu değerin Tablo 4.6 'da bulunan 0.65fcm ve 0.1fcm değerleri ile karşılaştırılmasından ötürü bulunan Kat Kesme Kuvveti Oranı Sınır Değeri ile Kesme Kuvveti oranları ve karşılaştırmaları da gösterilmektedir. Ayrıca bu tabloda Risk sınırını aşan eleman sayıları da belirtilmektedir. Riskli Bina Analizi sonucunda alınan raporun aşağıda gösterilen bölümü RYTEİE 4.4 'te belirtilen koşulların kontrolüdür.
Her kat için Risk Değerlendirmesi yapıldıktan sonra raporun en sonunda binanın riskli olup olmadığı koşulu yazılmaktadır.