Kiriş Betonarme Tasarım

Kiriş betonarme tasarım sonuçları ve kirişlere ilişkin yetersizlik durumları Kiriş Betonarme diyaloğunda gösterilir. Kiriş betonarme diyaloğunda, kiriş enine ve boyuna donatıları (açıklık ve mesnet donatıları), analiz sonucunda hesaplanan iç kuvvetler, TBDY 'e ilişkin artırılmış iç kuvvetler, kapasite oranları, sehim ve çatlak kontrolü sonuçları verilir. Kiriş donatıları Kiriş Betonarme diyaloğunda değiştirilir ve sabitlenir.

Kiriş Betonarme Diyaloğunun Yeri

Analiz+tasarım 'dan sonra, ribbon menü Analiz ve Tasarım sekmesi Betonarme Tasarım başlığı altından Kiriş Donatıları komutuna tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Kiriş Betonarme Diyaloğu Genel Özellikler

Özet Bilgi

İmlecin bulunduğu satıra ilişkin özet bilgi Katı, Adı, Pozu formatında diyaloğun adı kısmında verilmektedir.

Örneğin Bodrum Kat, K1

Shift tuşu kullanımı

Bu sekmede Shift tuşu ile birden fazla satır seçebilir, değeri değiştirilmeye açık herhangi bir hücreye çift tıklayarak değer girebilir ve o değerin seçili tüm satırlar için uygulanmasını olmasını sağlayabilirsiniz.

Ctrl tuşu kullanımı

Ctrl tuşu ise arada kalan satırları tek tek seçer.

Donatı hesap makinesi

Seçilen çap ve aralık için donatı miktarını alan cinsinden hesaplar.

Seç

İmlecin bulunduğu satırdaki objeyi seçer. Betonarme diyalog kapatıldığında seçilen eleman için işlem yapabilirsiniz.

Tüm Katlar

Kirişleri tüm kat boyunca ekranda listeler.

Filtre

Belirli koşullar tanımlayarak sadece o koşulu sağlayan elemanları süzmek için kullanılır.

Önceki

İmleç bir önceki satıra gider.

Sonraki

İmleç bir sonraki satıra gider.

Betonarme

Eleman betonarmesini tekrar yapar. Betonarme ile donatıya bağlı yönetmelik hesapları da tekrar yapılır. Önemli değişikliklerde betonarme yerine yapı analizini tekrarlamanız daha uygun olabilir.

Tamam

Yapılan değişiklikleri kayıt ederek diyaloğu kapatır.

İptal

Yapılan değişiklikleri kayıt etmeden diyaloğu kapatır.

Diyalogda Çıkan Olumsuzluklar ve Çözümleri

Olumsuzluk	Açıklaması

Olumsuzluk	Açıklaması
K	Kirişin kesme güvenliği sağlamıyor. Kiriş boyutları arttırabilir. Kiriş kesme güvenliği sağlanmıyor
M	Maksimum pursantaj değeri aşılıyor. ro= As / [b.(h-pp)] > romax . Kirişte Maksimum Pursantaj Aşıldı.
S	TS500 ani ve zamana bağlı sehim koşulları sağlamıyor. Kiriş boyutları arttırabilir. Kiriş sehim sınırı aşıldı
N	Nd ≤ 0.1A_cf_ck kiriş koşulunun sağlanmadığı ve kirişlerin kolon gibi donatılandırılmadığı durumlarda verilen bir olumsuzluktur. Kiriş Nmax aşıyor Kiriş için kolon gibi donatı tasarım kuralları sağlanmamıştır.
n	Kirişlerde N_d> 0.1A_cf_ck durumu oluştuğunda ve kirişlerin kolon olarak donatılandırılma koşullarının sağlandığında verilen bilgilendirme mesajıdır. NOT: Bilgilendirici bir mesajdır yetersizlik anlamına gelmez. Kiriş Nmax aşıyor
Ç	TS500 çatlak sınırları koşulları aşılıyor.
ab	TDY Madde 7.4.3.1'i sağlamıyor demektir. Kirişin kendi ekseni doğrultusunda saplandığı kolonun kısa boyutunu arttırmak çözüm olabilir. Kirişin kenetlenme boyu koşulu sağlanamadı.
Br	TS500 burulma koşulu aşılıyor.
As(-)	Yetersiz donatı durumu. Donatı seçiminde yeter büyüklükte donatı çapı işaretlenmemiş olabilir. Kirişte Donatı Yetersiz
D	Dengeli donatı oranı sağlanamadı. TS500 Dengeli donatı oranı kontrolü sağlanmadı.
R	Eksenel kuvvet ve iki eksenli eğime etkisinde kapasitesi oranı 1'den büyük olduğu durumda verilmektedir. Kiriş kapasite oranı >1

Kirişler Sekmesi

Bu sekmede kiriş boyut ve donatıların listesi tablo olarak verilir.

Özellikler

Özellikler

DS

Donatı sabitleme sütunudur. İşaretli ise donatı sabitlenir. Kiriş donatılarında değişiklik yapıldığında DS otomatik olarak işaretlenir ve betonarme yapıldığında kiriş donatısı da sabit kalır. DS işaretli değilse, betonarme yapıldığında, kiriş donatıları, donatı seçim koşullarına göre tekrar belirlenir.

İsim

Kirişin plandaki adıdır. (K1, K101, K10 vb) Olumsuzluk durumunda ismin yanında olumsuzlukla ilgili terim eklenir. K101(M) gibi.

Kat

Kirişin bulunduğu katın adı bu hücrede görünür.

B, H

Kirişin sırasıyla genişliği ve yüksekliğidir. B ve H hücrelerinde çift tıklayarak boyutları değiştirme imkanınız vardır. Boyut değiştirildiğinde değiştirilen boyutlara göre kiriş donatı hesabı o kiriş için yapılır.

Sol üst

Kirişin sol mesnet kesitinin üstünde bulunan ilave (ek) donatının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Sol alt

Kirişin sol mesnet kesitinin altında bulunan ilave (ek) donatının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Üst

Kiriş üst donatısının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Pilye

Kiriş pilye donatısının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Alt

Kiriş alt donatısının adet ve çap cinsinden değeridir .Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Sağ üst

Kirişin sağ mesnet kesitinin üstünde bulunan ilave (ek) donatının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Sağ alt

Kirişin sağ mesnet kesitinin altında bulunan ilave (ek) donatının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Enine

Kiriş etriyesinin sırasıyla enine donatı çapı/orta bölge etriye aralığı/sıklaştırma bölgesi etriye aralığı değerleridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

Gövde

Kiriş gövde donatısının adet ve çap cinsinden değeridir. Hücreyi çift tıklayarak değişiklik yapabilirsiniz.

F1(t)/Asfyk

Eksenel çekme kuvvetinin karakteristik eksenel çekme sınırına oranı.

F1(c)/Acfck

Eksenel basınç kuvvetinin karakteristik eksenel basınç sınırına oranı.

Betonarme Konfigürasyonu Sekmesi

Betonarme konfigürasyonu sekmesinde, kiriş çizimi görünür. Farenin sol tuşunu basılı tutarak çizimi sağa-sola kaydırabilirsiniz.

Kiriş adını belirten (K1 25/50 vs.) kiriş yazısını üstünde sol tuş tıkladığınızda, kiriş donatıları gösteren bir diyalog açılır. Bu diyalogda kirişin donatı çap ve/veya adetleri değiştirilebilir.

Aynı işlem çizim üstünde bulunan herhangi bir donatı yazısı değeri üstünde tıklanarak da yapılabilir. Bu durumda sadece tıklanan donatının değiştirileceği diyalog açılır.

Komşu mesnetleri güncelle: Değiştirilen donatı komşu kirişle ortak kullanılan bir donatı ise bu seçenek önemlidir. Seçenek işaretlenirse komşu mesnette bulunan donatı da otomatik olarak değiştirilir.

Betonarme konfigürasyonunda, özellikle sürekli kirişlerin mesnetlerinde görünen yeşil ve/veya kırmızı daireler, kiriş donatılarının nerede kesileceğini belirler.

Daire yeşil ise, donatı bir sonraki açıklığa devam ettirilir. Daire kırmızı ise, donatı mesnette kesilir.

Daireler fare ile tıklanarak, kırmızı ve/veya yeşil (donatı geçer/geçmez) duruma getirilir. Donatı kesim durumuna göre, donatı düzenlemesi otomatik yapılır, fazla ya da eksik donatılar, ekranda izlenebilir. Eksik donatılar kırmızı renkle kullanıcıya iletilir.

Gönye: Yeşil ise donatı gönye ile kesilecek demektir. Kırmızı ise donatı düz olarak bırakılacak veya komşu kirişe devam edecek demektir.

Kısmı geçiş: Yeşilde kısmi geçiş aktif, kırmızıda inaktiftir. Sürekli ama genişlikleri farklı kirişler için konulmuş bu seçenek, donatıların belirli bir oranının diğer kirişe geçip geçmeyeceğini düzenler. Genişlikleri farklı sürekli iki kirişte, bu seçenek işaretlenirse, komşu iki kirişin genişlik değerlerinin bölümünden bulunan oran kadar bir oran dikkate alınarak donatı geçişi düzenlenir. Örneğin 1.kiriş 50, 2.kiriş 25 cm genişliklerinde olsun. 25/50=0.5 oranı bulunur. Donatı adetleri, örneğin düz donatı adedi 4 olsun. 2 adet donatı kısmi geçiş yapacak 2 adet donatı ise gönye ile kesilecek demektir.

Birleştir: Kiriş sürekli ise, sürekli kirişler otomatik olarak aynı süreklilikte olurlar ve donatı maksimum donatı uzunluk değeri(12 metre) kadar sürekli çizilir. Dolayısıyla bu seçenek otomatik olarak yeşildir. Eğer seçenek iptal edilirse (kırmızı yapılırsa), iptal edilen kiriş sürekli çizilmez, ortak mesnette komşu kirişten kopartılır.

Donatı Alanları Sekmesi

Özellikler

Özellikler

Donatılar (hesaplanan - gereken - mevcut - fazla)

Kirişin sol mesnetinde, üst ve alt; ortada; açıklık ve montaj; sağ mesnette; üst ve alt olmak üzere hesaplanan, gereken, mevcut ve fazla şeklinde donatı alanlarının toplamı verilir. Hemen altında ayrıca, donatı hesabının hangi yükleme kombinasyonundan yapıldığı ve o kombinasyona ait moment değerleri de yazılır. Hesaplanan donatı alanı, yükleme kombinasyonları kullanılarak en elverişsiz moment değeri ile hesaplanan donatı alanıdır. Gereken donatı alanı, yönetmeliklerce belirlenen minimum donatı koşulları ile en elverişsiz moment değerinden bulunan donatı alanlarından büyük olan bulunan donatı alanı değeridir.

Sol moment0= Kiriş sol mesnetinde, moment sıfır noktasının, kiriş sol ucuna olan mesafesidir. Değer istenirse değiştirilebilir. Kiriş detaylarında pilyenin kırım mesafesi, buraya yazan değer kadar alınır.

Sağ moment0= Kiriş sağ mesnetinde, moment sıfır noktasının, kiriş sağ ucuna olan mesafesidir. Değer istenirse değiştirilebilir. Kiriş detaylarında pilyenin kırım mesafesi, buraya yazan değer kadar alınır.

Statik malzemeler

Kirişin beton ve donatı malzemesini gösterilir.

fck

Betonun karakteristik basınç dayanımıdır.

fcd

Betonun tasarım basınç dayanımıdır.

fctd

Betonun tasarım çekme dayanımıdır.

fyk

Donatı karakteristik akma dayanımıdır.

fyd

Donatı tasarım akma dayanımıdır.

Tabla genişliği

Kiriş tabla değeridir. Dikdörtgen kesitlerde kiriş genişliği değeridir.

Simetrik kesitlerde;
b = b_w + 1/5 l_p

Simetrik olmayan kesitlerde,
b = b₁ + (1/10) l_p
l_p = a*l_n

a için şu değerler kullanılabilir:
Tek açıklıklı basit mesnetli kirişler a=1
Sürekli kirişler(kenar açıklık) a=0.8
Sürekli kirişler(orta açıklık) a=0.6
Konsol kirişlerde a=1.5

Üst sınırlar
b <= b_w+12h_f (simetrik kesit)
b <= b₁+6h_f (asimetrik kesit)

veya
b <= b_w + ½ an (simetrik kesit)
b <= b₁ + ½ an (asimetrik kesit)

Kiriş boyu

Kiriş boy değeridir.

Enine Donatı

Kombinasyon

Tasarım kesme kuvveti,V_e değerini veren yükleme kombinasyonun adıdır.

Uç

Tasarım kesme kuvveti,V_e değerinin hesaplandığı mesnet. (sol veya sağ mesnetlerden en olumsuz olanı)

ln

Kiriş temiz açıklığı.

Tasarım kesme kuvveti (V_e)

Etriye hesabında kullanılan Tasarım kesme kuvvetidir.

Süneklik düzeyi yüksek kirişlerde;
V_e = V_dy ± ( M_pi + M_pj ) / l_n