Yüksekliği Fazla Olan Kirişler için Koşullar TS 500

TS 500 Bölüm 8.5 Yüksekliği Fazla Olan Kirişler İçin Özel Koşullar bölümünde anlatılan kontroller ideCAD Statik v11 'de yapılmamaktadır. Bu bölümde TS 500 'de belirtilen bu hesabın prensipleri anlatılacaktır.

Simgeler

A_c = Eleman tüm kesit beton alanı
A_v = Yüksek kirişte, çekme donatısına dik olan kesme donatısı kesit alanı
A_vh = Yüksek kirişte, çekme donatısına paralel olan kesme donatısı kesit alanı
b_w = Kirişin gövde genişliği
d = Kirişin faydalı yüksekliği
f_ck = Betonun karakteristik silindir basınç dayanımı
f_cd = Betonun tasarım basınç dayanımı
f_yk = Boyuna donatının karakteristik akma dayanımı
f_yd = Boyuna donatının tasarım akma dayanımı
f_ywd = Enine donatı tasarım akma dayanımı
l_n = Kolonun kirişler arasında kalan serbest yüksekliği, kirişin kolon veya perde yüzleri arasında kalan serbest açıklığı
N_d = Yük katsayıları ile çarpılmış düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında hesaplanan eksenel kuvvet
V_c = Betonun kesme kuvveti dayanımına katkısı
V_cr = Kesitin kesmede çatlama dayanımı
V_d = TS 500 'de tarif edilen yük katsayıları ile çarpılmış düşey yükler ve deprem yüklerinin ortak etkisi altında hesaplanan kesme kuvveti
V_r = Kiriş kesitinin kesme kuvveti dayanımı
V_w = Kesme dayanımına kesme donatısı katkısı
s = Etriye aralığı

Bir yüzünden mesnetlenip diğer yüzünden yüklenen ve net açıklığı, faydalı yüksekliğinin 5 katından küçük olan kirişlerin kesme tasarımında, bu bölümde verilen koşullara ve sınırlara uyulacaktır. Aynı yüzünden mesnetlenen ve yüklenen kirişlerin tasarımında TS 500 Bölüm 8.1 koşulları uygulanmalıdır.

Tasarım kesme kuvveti, düzgün yayılı yük taşıyan kirişlerde, mesnet yüzünden 0.15l_n kadar, tekil yüklü kirişlerde ise, 0.5a kadar uzaklıkta hesaplanır, ancak hiçbir zaman bu uzaklık kiriş faydalı yüksekliğini geçemez. Burada, “a” tekil yükün mesnet yüzünden uzaklığıdır.

Betonun kesme dayanımına katkısı, TS 500 Denklem 8.4 ve Denklem 8.1 ile hesaplanır.

Yukarıda tanımlandığı biçimde hesaplanan tasarım kesme kuvveti, aşağıda verilen sınırları aşamaz. Bu koşul sağlanamazsa, kesit boyutları büyütülmelidir.

Tasarım kesme kuvvetinin Denklem 8.1 ile tanımlanan çatlama dayanımından büyük olduğu durumlarda, kiriş eksenine dik ve paralel olarak yerleştirilecek kesme donatısı, aşağıdaki bağıntıyı sağlamalıdır. Beton katkısı V_c , TS 500 Denklem 8.4 kullanılarak hesaplanır.

Denklemdeki A_v kiriş eksenine dik olarak, “s” aralığı ile yerleştirilen enine kesme donatısının alanıdır. A_vh ise, kiriş eksenine paralel, derinlik boyunca “s_h” aralığı ile yerleştirilen boyuna kesme donatısının alanıdır.

Hesaplanan kesme donatısı aşağıda verilenlerden az olamaz.

Kiriş eksenine dik ve paralel kesme donatılarının aralığı, d/5 den ve 400 mm den fazla olamaz.