Örnek Temel Tasarımı
Temelin TS 500’e göre önce minimum eğilme donatısı ve kesme donatısı belirlenecektir. Bu donatılarla elde edilen eleman dayanımları,hesaptan elde edilen tasarım kuvvetleriyle karşılaştırılacaktır. Dayanım değerlerinin tasarım kuvvetlerinden daha küçük olması durumunda öngörülen donatılar revize edilerek gerekli eleman dayanımı elde edilecektir.
Temel elemanı tasarım kuvvetleri TBDY 4.10’a göre elde edilir.Detaylı bilgi için bakınız: Temellere Aktarılan Kuvvetler .
Binada radye temel kullanılmış ve üst yapı etkileşimli çözüm uygulanmıştır. Radye temel raporunda üst bölümden temele gelen yükler ve hesabı aşağıdaki gibi raporlanır.
Arttırılmış düşey yükler ile her iki doğrultuda maksimum zemin gerilmesi sonucu veren yük birleşimlerine ait gerilmeler aşağıdaki gibidir. Aşağıda gösterilen zemin gerilmeleri, temel taşıma gücü tasarım gerilmedi qt=1301 kN/m2’ den daha küçüktür.
Geoteknik raporda taban basıncı kontrolü aşağıdaki gibi özetlenir.
Donatı hesabı radye temel raporunda detaylı verilir.
Temel iki doğrultuda çalışsan bir döşeme elemanı olduğundan TS 500 11.4.5 gereği, her bir doğrultuda 0.0015’den az olmamak koşuluyla, iki doğrultudaki donatı oranlarının toplamı, B420C için 0.0035’den az olamaz. Donatı aralığı ise 200 mm’den fazla olamaz.
Temel kalınlığı: 140 cm, malzeme: C35 B420C
As,min=0.00175*140*100=24.5 cm2
Öngörülen minimum donatı Φ26/20=26.55 cm2
Bu donatı temel plağının her yerinde olması gereken minimum donatıdır. Bu donatıya karşı gelen minimum tasarım momenti Md,min aşağıdaki gibi hesaplanır:
k1=0.85-0.006(fck-25) 0.70≤ k1 ≤0.85
C35 beton sınıfı için k1=0.79
a=k1*c=0.79c
Cs=Ts
0.85*fcd*b*a =As*fyd
Temel plağının X-X ve Y-Y doğrultusundaki tasarım moment değerleri yukarıdaki minimum donatı için elde edilen minimum moment değeri ile karşılaştırıldığında bazı bölgelerde minimum donatı alanının yeterli olmadığı ve ilave donatı gerektiği görülmüştür. Y-Y için aşağıdaki görselde kırmızı kutucuk içindeki bölgede Md=1940 kNm/m olarak tespit edilmiştir. Bu bölge için gerekli ilave temel donatısı hesabı aşağıda yapılmıştır.
Mevcut donatı Φ26/20=26.55 cm2
İlave donatı Φ20/20=15.71 cm2
Toplam donatı Φ26/20 + Φ20/20=42.26 cm2
Radye temel raporunda yerleşimi yapılan ilave donatılar ayrıca raporlanmaktadır.
Sonraki Konu