Çelik Kiriş Tasarımı
Simgeler
Cb : Denklem 9.1 ile tanımlanan moment düzeltme katsayısı
E : Yapısal çelik elastisite modülü
Fy : Yapısal çelik karakteristik akma gerilmesi
İts : Etkin atalet yarıçapı
J : Burulma sabiti
ho : Enkesit başlıklarının ağırlık merkezleri arasındaki uzaklık (=d -tf)
Lb : Basınç başlığında yanal yerdeğiştirmenin ve enkesit burulmasının önlendiği noktalar arasındaki eleman uzunluğu
Lp : Akma sınır durumu için yanal olarak desteklenmeyen sınır uzunluk
Lr : Elastik olmayan yanal burulmalı burkulmada sınır uzunluk
Mn : Karakteristik eğilme momenti dayanımı
Mp : Plastik eğilme momenti
Wpx : x-ekseni etrafında plastik mukavemet momenti
Wex : x- ekseni etrafında elastik mukavemet momenti
Eğilme Elemanı Tanımı
Asal eksenlerinden herhangi biri etrafında basit eğilme momenti etkisinde olan elemanlardır. Basit eğilme etkisindeki elemanlarda, yükler kayma merkezinden geçen asal eksene paralel olan düzlemde etkimeli veya eleman, yük etkime noktalarında ve mesnetlerde burulmaya karşı desteklenmelidir.
Akma Sınır Durumu
Basınç başlığının yerel burkulması ile yanal burulmalı burkulmasının önlenmesi halinde kiriş enkesiti eğilme etkisi altında plastikleşene kadar kararlı(stabil) kalacak şekilde boyutlandırılması durumudur. Bu durumda karakteristik moment dayanımı plastik moment dayanımına eşit alınabilmektedir.
Akma momenti, eğilme momenti etkisindeki kesitin en üst lifinin akma gerilmesine ulaştığı andaki moment değeridir.
Plastik Moment, eğilme momenti etkisindeki kesitin bütün liflerinin akma gerilmesine ulaştığı andaki moment değeridir.
Yanal Burulmalı Burkulma Sınır Durumu
Kirişin basınç başlığı bölgesinde kalan bölümü eksenel yüklü bir basınç çubuğu gibi davranır. Basınç başlığının stabilitesi yeterli değilse kiriş kesiti eğilme kapasitesinin tamamına ulaşamaz. Bu durumda, basınç elemanlarına benzer olarak; genel burkulma ya da enkesit parçalarında yerel burkulma ile ortaya çıkabilecek stabilite kaybı, göçme sınır durumunu belirler. Basınç başlığının bu şekilde burkulması durumu yanal burulmalı burkulma olarak isimlendirilir.
ÇYTHYE 2018 ile Tasarım
9.2.1 - Akma Sınır Durumu
Akma sınır durumu için karakteristik eğilme momenti dayanımı, Mn denklem 9.2 ile hesaplanır.
9.2.2 Yanal Burulmalı Burkulma Sınır Durumu
Yanal burulmalı burkulma sınır durumu için 3 farklı göçme sınır durumu için karakteristik eğilme momenti dayanımı, Mn basınç başlığının yanal olarak desteklenmeyen uzunluğu, Lb’ye bağlı olarak değişimi ve moment düzeltme katsayısı Cb’nin etkisi aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
a) Lb ≤ Lp ise bu sınır durumun gözönüne alınmasına gerek yoktur.
b) Lp < Lb ≤ Lr olması durumunda karakteristik eğilme momenti dayanımı Mn denklem 9.3 ile hesaplanır.
c) Lb > Lr olması durumunda karakteristik eğilme momenti dayanımı, Mn denklem 9.4 ile belirlenecektir.
Cb Katsayısı: Yanal burulmalı burkulma sınır durumunda, yanal stabilite bağlantısı ile desteklenen noktalar arasındaki uzunluk boyunca, eğilme momenti yayılışının olumlu katkısıdır.
Birleşik Etki Altında Tasarım
Eğilme ve eksenel kuvvet etkisindeki elemanlarda oluşturduğu birleşik gerilmeler dikkate alınarak yapılan dayanım hesabıdır.
Hesap detayları Birleşik Etki Altında Tasarım 'da yer almaktadır.
Sonraki Konu