Sehim Kontrolü

Betonarme kirişler ve döşemelerde TS 500 'de belirtilen sehim kontrolü, çatlak kontrolü otomatik yapılır. Ani sehim hesabı ve zamana bağlı sehim hesabı TS 500 'de belirtilen koşullara uygun olarak kontrol edilir.

SİMGELER

E_c = Beton elastisite modülü
f_ctd = Beton tasarım eksenel çekme dayanımı
I_cr = Tarafsız eksene göre çatlamış kesit eylemsizlik momenti
I_ef = Etkili eylemsizlik momenti
I_c = Tüm kesit eylemsizlik momenti
l_n = Eleman serbest boyu
M_cr = Elemanın eğilmede çatlama momenti
M_max = Elemandaki en büyük eğilme momenti
y = En dış çekme lifinin tarafsız eksenden uzaklığı
δ_t = Toplam sehim
δ_i = Ani sehim
δ_ig = Kalıcı yüklerden oluşan ani sehim
γ_t = Kalıcı yük süre katsayısı
λ = Kalıcı sehim katsayısı
ρ' = Basınç donatısı oranı

13.2 - SEHİM KONTROLÜ

13.2.1 - Genel Kurallar
Eğilme etkisindeki döşeme ve kiriş gibi yapı elemanlarında, işlevi güçleştirecek, görünüşü etkileyecek ve bu elemanlara bitişik taşıyıcı olmayan diğer yapı elemanlarının çatlamasına veya ezilmesine neden olabilecek düzeyde sehimler oluşmamalıdır. Bu elemanların kalıcı ve hareketli yükler altındaki ani sehimleri ile büzülme ve sünme etkisi ile oluşan sehimlerin hesabında, betonarme elemanın çatlama durumu gözönünde tutulmalıdır.

Kiriş ve özellikle döşemeler sehime duyarlı yapı elemanı taşımıyorsa ve bunlarla ilişkili değilse, eleman yüksekliğinin açıklığa oranı, Çizelge 13.1 de verilen sınırların üzerinde kalmak koşulu ile sehim hesabı yapılmayabilir.

Betonarmenin davranışını göz önünde tutan ve yapı mekaniği ilkelerine uygun daha güvenilir bir yöntem kullanılmıyorsa, ani sehimler Madde 13.2.2 de verilen yaklaşık yöntemle, zamana bağlı sehimler de Madde 13.2.3 de açıklanan yöntemle hesaplanabilir.

Open

13.2.2 - Ani Sehimlerin Yaklaşık Hesabı

Kalıcı ve hareketli yükler altında betonarme eğilme elemanlarının ani sehimleri, açıklığı boyunca hiçbir kesitinde çatlamayan elemanlarda (M_max ≤ M_cr) tüm kesit eylemsizlik momenti kullanılarak, çatlayan elemanlarda (M_max > M_cr) ise, Denklem 13.1 den bulunacak etkili eylemsizlik momenti kullanılarak ve mesnet koşulları göz önünde bulundurularak yapı mekaniği ilkelerine göre hesaplanmalıdır. Bu hesapta kullanılacak elastisite modülü E_c , Bölüm 3.3 den alınmalıdır.

Kesitin çatlama momenti, 13.2 denklemine göre hesaplanır. Sürekli kiriş ve döşemelerde, açıklık ve mesnet kesitleri (iki mesnetin ortalaması) için iki ayrı eylemsizlik momenti, Denklem 13.1 den hesaplanmalı ve iki değerin ortalaması, etkili eylemsizlik momenti olarak kullanılmalıdır. Konsollarda ise, mesnet kesiti eylemsizlik momenti kullanılmalıdır.

13.2.3 - Zamana Bağlı Sehim Hesabı

Betonarme yapılarda sünme ve büzülme etkisi ile oluşan zamana bağlı ek sehimlerin hesabı, genel olarak Madde 3.3.4 de verilen değişkenlere göre hesaplanmalıdır. Daha kesin hesaba gerek duyulmayan durumlarda, zamana bağlı sehimleri de içeren toplam sehim, Denklem 13.3' ten hesaplanmalıdır.

Denklemdeki γ_t katsayısı, kalıcı yüklerin etkime süresine göre Çizelge 13.2 den alınmalıdır. ρ’, kesitte
bulunan basınç donatısı oranıdır.

Open

13.2.4 - Sehim Sınırları

Eğilme elemanlarında izin verilebilecek sehim sınırları, serbest açıklığa bağlı olarak Çizelge 13.3 de verilmiştir.