Bağ Kirişi Ayarları
- Emrah YILDIZ (Unlicensed)
- Zeynep Aladağ
Bağ Kiriş Ayarları komutu ile temel bağ kiriş genişliği, yüksekliği, kot, çizim, materyal seçimi, statik malzeme gibi ayarlarına ulaşılır.
Bağ Kirişi Ayarları Komutunun Yeri
Temel bağ kiriş komutu çalıştırıldıktan sonra ekrana gelen Kiriş yardımcı toolbarında bulunmaktadır.
Ayrıca ribbon menüde Betonarme sekmesi Temel-Zemin başlığı altından da ulaşabilirsiniz.
Genel Ayarlar Sekmesi
Özellikler |
|---|
Bağ kirişi adı Buraya girilen rakamın önüne BK indisi getirilerek kiriş adı oluşturulur (BK1, BK15 gibi). Program bu isimleri kirişlerin çiziliş sırasına göre arttırır. Kiriş isimleri kirişler çizildikten sonra da değiştirilebilir. Değiştirilen kiriş isimleri K indisli olmak zorunda değildir. Herhangi bir isim kullanılabilir. |
Genişlik Kiriş genişliği girilir. Kiriş genişliği, kirişin plandaki genişliğini ifade eder. Sarkık kirişlerde kiriş genişliği kiriş yüksekliğinden daha küçük, yatık kirişlerde ise daha büyüktür. |
Yükseklik Kiriş yüksekliği girilir. Kiriş yüksekliği kat tavanından başlayarak aşağıya doğru kirişin yüksekliğini belirler. Kiriş yüksekliği girilirken kat yüksekliği ve alttaki duvar yükseklikleri göz önüne alınmalıdır. Zira bu yükseklikler kullanıcı kontrolündedir. Program herhangi bir otomatik ayarlama yapmaz. |
Kot Kiriş üst yüzünün kat tabanından ölçülen düşey mesafesi (kotu). (+) ya da (–) değer olabilir. Ters kiriş için (+), düşük kiriş için (–) girilir. |
Aktif Tarama Kiriş için geçerli olan tarama tipidir. Tarama üzerine tıklandığında Tarama Ayarları diyalogu açılır. Bu diyalogda, tarama tipleri tablosundan istenen tarama tipinin üzerine farenin sol tuşu ile tıklanarak tarama tipi seçilir. Tarama rengi ve zemin rengi kutucuklarının üzerine farenin sol tuşu ile tıklanıp tuş basılı tutularak açılan renk paleti üzerinde kaydırılır. İstenen rengin üzerine gelindiğinde tuş bırakılır. Renk kutucuğu seçilen renge dönüşür. Shift tuşu ile birlikte tıklanırsa, ilgili rengin kalem kalınlığı ayarlanabilir. Tamam butonu tıklanarak diyalog kapatılır ve kiriş ayarları diyaloguna geri dönülür. Aktif tarama kutucuğunda seçilen tarama tipi seçilen renklerle görüntülenir. |
Renk Kiriş kenar çizgilerinin rengidir. Farenin sol tuşu ile tıklanıp tuş basılı tutularak açılan renk paleti üzerinde kaydırılır. İstenen rengin üzerine gelindiğinde tuş bırakılır. Renk kutucuğu seçilen renge dönüşür. Shift tuşu ile birlikte tıklanırsa, ilgili rengin kalem kalınlığı ayarlanabilir. Kalem kalınlıkları ekranda fark edilmez. Çizim kağıda çizdirilirken geçerlidir. |
Çizgi Tipi Planda bağ kirişi oluşturan çizginin çizgi tipi seçilir. Kutucukların sağındaki aşağı ok butonları tıklandığında çizgi tipleri listesi açılır. Bu listeden istenen çizgi tipi farenin sol tuşu ile tıklanarak seçilir. |
Kaçıklık Kirişin nereden tanımlı olacağını belirleyen seçeneklerdir. Kirişin iki ucundaki düğüm noktalarını birleştiren sanal kiriş aksı, bakış yönüne göre kirişin üst kenarı ile çakışacaksa üst, alt kenarı ile çakışacaksa alt, kirişin tam ortasından geçecekse orta seçeneği işaretlenir. Sanal kiriş aksı başka bir hattan geçecekse Tanımlı seçeneği işaretlenir ve alttaki veri giriş kutucuğuna, kiriş üst kenarına göre mesafe (metre) girilir. Verilen mesafe kiriş kalınlığından fazla olmamalıdır. |
Materyal Kirişlerin katı modelde üzerine kaplanacak materyal seçilir. Kiriş seçilen materyal ile kaplanır ve katı modelde bu şekilde görüntülenir. Farenin sol tuşu ile aşağı ok butonu üzerine tıklanır. Açılan materyal listesinden uygun materyal seçilir. Tanımlı materyal yoksa liste boş gelir. Materyal ekleme işlemi Ayarlar/Materyaller satırı tıklanarak açılan diyalogdan yapılır. |
Gerçek doku uzunluğu Doku uzunluğu girilir. Örneğin; 1 girilirse seçilen materyal dokusu genişliği 1 metre olarak alınır ve seçilen obje üzerine kaplanır. Dokunun kare şeklinde olduğu düşünülürse obje yüzeyleri 1x1 ebadında dokular yan yana dizilerek kaplanır. |
Yazılar Sekmesi
Özellikler |
|---|
İsim X/ İsim Y Kiriş Adı yazısının kiriş sol üst köşesine göre X ve Y koordinatları girilir. Yazı X değeri pozitif girilirse isim yazısı sola, negatif olursa sağa kayar. Yazı Y değeri pozitif olursa isim yazısı yukarıya, negatif olursa aşağıya kayar. |
Boyut X/Boyut Y Kiriş Boyut yazısının kiriş sağ üst köşesine göre X ve Y koordinatları girilir. Boyut X değeri pozitif olursa boyut yazısı sola, negatif olursa sağa kayar. Boyut Y değeri pozitif olursa boyut yazısı yukarıya, negatif olursa aşağıya kayar. |
İsim ve boyut birlikte İşaretlenirse kiriş ad ve boyutu birlikte yazılır. İşaretlenmezse kiriş adı ve kiriş boyutu diyalogda işaretlenen yerlerinde yazılır. |
İsim ve boyut birlikte İsim ve boyut birlikte seçeneği işaretli iken kiriş isminin ve boyutunun kirişe göre yazılacağı konumu diyalogtaki şekle göre belirleyiniz. Program kiriş oluşturulduğunda seçilen konuma göre ismi yerleştirecektir. |
İsim ve boyut ayrı İsim ve boyut birlikte seçeneği işaretli değil iken kiriş isminin ve boyutunun kirişe göre yazılacağı konumu diyalogtaki şekle göre belirleyiniz. Program kiriş oluşturulduğunda seçilen konuma göre ismi yerleştirecektir. |
Ad Yazısı Yükseklik, Renk ve Yazı tipi Kiriş adı yazısının yüksekliği girilir. Renk kutusu farenin sol tuşu tıklanıp açılan renk paletinden seçilir. Hemen alttaki yazı butonu tıklanırsa, Yazı Tipi Ayarları diyalogu açılır. Bu diyalogdan Kiriş Ad Yazısı, yazı tipi ayarlanır. |
Boyut Yazısı Yükseklik, Renk ve Yazı tipi Kiriş boyut yazısının yüksekliği girilir. Renk kutusu farenin sol tuşu tıklanıp açılan renk paletinden seçilir. Hemen alttaki buton tıklanırsa, Yazı Tipi Ayarları diyalogu açılır. Bu diyalogdan Kiriş Boyut Yazısı, yazı tipi ayarlanır. |
Statik Betonarme Sekmesi
Özellikler |
|---|
Statik malzeme Bağ kiriş elemanında kullanılacak statik malzemeyi listeden seçin. Statik malzeme betonarme elemanı olarak Yapı Ağacında Malzemeler altında tanımlanabilir. |
Tanımlı kesit parametreleri Elemanın kesit ve geometrik özellikleri otomatik belirlenir ve bunlar yönetmeliklere uygun değerlerdir. Bununla birlikte eleman kesit özelliklerini değiştirmek isterseniz bu satırı işaretleyiniz ve ilgili değerleri programa veriniz. Program sıfır bırakılan değerleri otomatik olarak hesaplar, sıfırdan farklı girişleri, girilen değer kadar kabul eder. 2 aksı atalet momenti Eleman minör atalet momentidir. I=b3h/12 3 aksı atalet momenti Eleman majör atalet momentidir. I=bh3/12 Örneğin 50/25 dikdörtgen bir kolonda 3 aksı atalet momenti 50.50.50.25 /12= 260416 cm4 olarak hesaplanır. Burulma atalet momenti Eleman burulma rijitliğini tanımlayan atalet momentidir. En kesit alanı Elemanın kesit alan değeridir. Örneğin 50/25 dikdörtgen bir kolonda elemanın en kesit alanı 50.25=1250 cm2’dir. 2 yönünde kesme alanı Eleman minör yöndeki kesme alanıdır. Kesme alanı= 5/6 . b . d Örneğin 50/25 dikdörtgen bir kolonda 5/6.50.25 = 1041cm2’dir 2 yönünde kesme alanı Eleman major yöndeki kesme alanıdır. |
Yapı Bileşenleri Sekmesi
Yapı Bileşenleri Ekle: Detaylı yapı bileşenleri metrajı için tanımlanan yapı malzemelerini objeye atar.
Yapı Bileşeni Ekle butonunu tıklayın.
Bileşen Seçimi diyalogu açılacaktır.
Bu diyalogda sol tarafta bulunan listeden malzeme ile ilgili klasörü tıklayın. Kullanmak istediğiniz malzemeyi seçin.
Sağ tarafta bulunan parametreleri ayarlayın.
Tamam butonu tıklayın. “Bileşen Seçimi” diyaloğu kapanacaktır. Yapı Bileşenleri sekmesinde malzemeye ait özet bir satır görünecektir. Bir objeye birden fazla malzeme ataması yapılabilir.
Bileşen seçimi diyalogunda bulunan parametreler şunlardır:
Bileşen seçimi diyaloğu kullanım bölümünde bulunan parametreler şunlardır:
Değişiklik yok: Söz konusu obje için atanacak malzemenin miktarı, daha önce malzeme tanımında belirlendiği büyüklükte kullanılması istendiği zaman işaretlenir.
Yüzde oranı: Bu satır, daha önce malzeme tanımında belirlenen miktarın, aynı diyalogda bulunan “Değer 1” satırında girilen değer kadar yüzdesi ile kullanılmak istendiği zaman işaretlenir. Örneğin, malzeme miktarı 70 ise, “Değer 1” satırında 40 yazıyorsa, malzeme miktarı %40’ı kadar kullanılacak demektir.
Yeni tanımlı: Bu satır, daha önce malzeme tanımında belirlenen miktarın yerine aynı diyalogda bulunan “Değer 1” satırında girilen miktarın kullanılması için işaretlenir.
Çarpan: Bu satır, daha önce malzeme tanımında belirlenen miktar ile aynı diyalogda bulunan “Değer 1” satırında girilen değerin çarpımın sonucunda bulunan değerin miktar olarak kullanılması için işaretlenir.
Kesirli: Bu satır, daha önce malzeme tanımında belirlenen miktarın aynı diyalogda bulunan “Değer 1” ve “Değer 2” satırlarında girilen değerlerin oluşturduğu kesir değeri kadar kullanılması için işaretlenir. “Değer 1” pay “Değer 2” paydadır.
Oranla: Malzemenin hangi ölçeğe -alana, çevreye, uzunluğa vs.-, bölgeye -yan alan, üst, kenar vs.- oranlanacağı belirlenir. Oranla liste kutusunun içeriği işlem yapılan objeye ve malzemenin ölçüsüne göre otomatik belirlenir. Örneğin kolon için işlem yapılıyorsa farklı bir liste, kütüphane için işlem yapılıyorsa farklı bir liste, hacim ise farklı bir liste, alan ise farklı bir liste oluşacaktır.
Oranla listesinde bağ kiriş objesi ve malzeme ölçüsüne göre beliren satırlar şunlardır.
Temel Bağ Kiriş | ||
Ölçü | Listede çıkan | Açıklama |
Sabit | Bağımsız | Kullanılan sabit ölçü, miktar olarak aynen kullanılacak demektir. |
Uzunluk | Bağımsız | Malzeme tanımlanırken bulunan uzunluk ölçüsü, uzunluk değeri olarak aynen kullanılacak demektir. |
Ön uzunluk | Malzeme tanımlanırken bulunan uzunluk ölçüsü ile kiriş bakış yönüne göre ön tarafının uzunluğu çarpılarak, malzemenin uzunluğu bulunacak demektir. | |
Arka uzunluk | Malzeme tanımlanırken bulunan uzunluk ölçüsü ile kiriş bakış yönüne göre arka tarafının uzunluğu çarpılarak, malzemenin uzunluğu bulunacak demektir. | |
Ortalama uzunluk | Malzeme tanımlanırken bulunan uzunluk ölçüsü ile kirişin ön ve arka yüzlerin uzunluğundan bulunan ortalama uzunluk değeri çarpılarak, malzemenin uzunluğu bulunacak demektir. | |
Ortalama yükseklik | Malzeme tanımlanırken bulunan uzunluk ölçüsü ile kirişin sol ve sağ uçlarının yüksekliğinin ortalaması alınarak bulunan uzunluk değeri çarpılarak, malzemenin uzunluğu bulunacak demektir. | |
Kalınlık | Malzeme tanımlanırken bulunan uzunluk ölçüsü ile kiriş kalınlığı çarpılarak, malzemenin uzunluğu bulunacak demektir. | |
Alan | Bağımsız | Malzeme tanımlanırken bulunan alan ölçüsü miktar olarak aynen kullanılacak demektir. |
Ön alan | Malzeme tanımlanırken bulunan alan ölçüsü ile, kirişin bakış yönüne göre ön tarafta kalan yüzeyin alanı çarpılarak bulunacak değer, malzeme alanı olarak kullanılacak demektir. | |
Arka alan | Malzeme tanımlanırken bulunan alan ölçüsü ile, kirişin bakış yönüne göre arka tarafta kalan yüzeyin alanı ile çarpılarak bulunacak değer, malzeme alanı olarak kullanılacak demektir. | |
Ön ve arka alan | Malzeme tanımlanırken bulunan alan ölçüsü ile kirişin ön ve arka alanlarının toplamı çarpılarak bulunan değer, malzeme alanı olarak kullanılacak demektir. | |
Başlangıç alanı | Malzeme tanımlanırken bulunan alan ölçüsü ile kirişin bakış yönüne göre sol tarafta kalan yüzeyin alanı çarpılarak bulunacak değer, malzeme alanı olarak kullanılacak demektir. | |
Bitiş alanı | Malzeme tanımlanırken bulunan alan ölçüsü ile kirişin bakış yönüne göre sağ tarafta kalan yüzeyin alanı çarpılarak bulunacak değer, malzeme alanı olarak kullanılacak demektir. | |
Başlangıç ve bitiş alanı | Malzeme tanımlanırken bulunan alan ölçüsü ile kirişin sol ve sağ tarafta kalan yüzey alanlarının toplamı çarpılarak bulunan değer, malzeme alanı olarak kullanılacak demektir. | |
Üst alan | Malzeme tanımlanırken bulunan alan ölçüsü ile, kirişin üstünde kalan yüzeyin alanı çarpılarak bulunacak değer, malzeme alanı olarak kullanılacak demektir. | |
Alt alan | Malzeme tanımlanırken bulunan alan ölçüsü ile, kirişin altında kalan yüzeyin alanı çarpılarak bulunacak değer, malzeme alanı olarak kullanılacak demektir. | |
Üst ve alt alan | Malzeme tanımlanırken bulunan alan ölçüsü ile kirişin üst ve alt tarafında kalan yüzey alanlarının toplamı çarpılarak bulunan değer, malzeme alanı olarak kullanılacak demektir. | |
Yan alan | Malzeme tanımlanırken bulunan alan ölçüsü ile, kirişin yanlarında kalan yüzeylerin her biri çarpılarak bulunan toplam değer, malzeme alanı olarak kullanılacak demektir. | |
Hacim | Bağımsız | Malzeme tanımlanırken bulunan hacim ölçüsü, hacim değeri olarak aynen kullanılacak demektir. |
Hacim | Malzeme tanımlanırken bulunan hacim ölçüsü ile kiriş hacmi çarpılarak kullanılacak demektir. | |
Sayı | Bağımsız | Malzeme tanımlanırken bulunan sayı ölçüsü, malzeme sayısı olarak aynen kullanılacak demektir. |
Sayı | Malzeme tanımlanırken bulunan sayı ölçüsü, malzeme sayısı olarak aynen kullanılacak demektir. | |
Sonraki Konu